Mianownik liczby pojedynczej – podstawy
Mianownik liczby pojedynczej to forma podstawowa rzeczowników i przymiotników. Odpowiada na pytania kto? co? w przypadku rzeczowników oraz jaki? jaka? jakie? w przypadku przymiotników. To właśnie w mianowniku znajdziemy słowa, które podawane są w słownikach jako forma wyjściowa, np. student, kobieta, dziecko.
Rzeczowniki w mianowniku
Rzeczownik w mianowniku służy do nazywania osób, rzeczy i pojęć. W tym przypadku nie pojawiają się jeszcze końcówki określające przypadki, ponieważ jest to forma neutralna i podstawowa.
Przymiotniki w mianowniku
Przymiotnik w mianowniku opisuje rzeczownik i musi zgadzać się z nim w rodzaju (męski, żeński, nijaki) oraz liczbie (w tym przypadku pojedynczej). Odpowiada na pytania jaki?, jaka?, jakie?. Przykładowo: miły chłopak, miła dziewczyna, miłe dziecko.
Przykłady odmiany przymiotników w mianowniku liczby pojedynczej
| Przymiotnik | r. męski -y/ -i | r. żeński -a | r. nijaki -e/ -ie |
|---|
| miły (-y, -a, -e) | miły chłopak | miła dziewczyna | miłe dziecko |
| wysoki (-i, -a, -e) | wysoki mężczyzna | wysoka pani | wysokie drzewo |
| nowy (-y, -a, -e) | nowy słownik | nowa książka | nowe zdjęcie |
| stary (-y, -a, -e) | stary kubek | stara komórka | stare muzeum |
Najważniejsze zasady
- Mianownik to podstawowa forma rzeczownika i przymiotnika.
- Używamy go do nazywania ludzi, rzeczy i zjawisk oraz w prostych zdaniach z czasownikiem być.
- Przymiotniki zgadzają się z rzeczownikami w rodzaju – męskim, żeńskim lub nijakim.
- Niektóre rzeczowniki męskie kończą się na -a (np. kolega, dentysta), mimo to pozostają rodzaju męskiego.
- Niektóre rzeczowniki żeńskie mogą kończyć się na spółgłoskę (np. noc, jesień).
Przydatne zwroty i przykłady użycia
Przymiotniki opisujące rzeczy lub osoby w mianowniku pomogą Ci tworzyć proste, poprawne zdania, na przykład:
- On jest miły.
- Ona jest wysoka.
- To jest nowe zdjęcie.
Różnice i uwagi dla osób uczących się języka polskiego
W języku polskim wyróżniamy trzy rodzaje gramatyczne: męski, żeński i nijaki, które wpływają na odmianę przymiotników oraz rzeczowników. W przeciwieństwie do wielu języków, w polskim odmiana jest wyraźna i wymagana przy łączeniu przymiotnika z rzeczownikiem. To ważne, by przymiotnik zgadzał się z rzeczownikiem w rodzaju i liczbie.
Warto zwrócić uwagę na takie słowa jak kolega czy dentysta, które mają końcówkę charakterystyczną często dla rodzaju żeńskiego, lecz są rodzaju męskiego. Natomiast istnieją też rzeczowniki żeńskie zakończone spółgłoską, np. noc.
Przydatne słowa i wyrażenia do nauki
- r. męski – rodzaj męski
- r. żeński – rodzaj żeński
- r. nijaki – rodzaj nijaki
- mianownik – forma podstawowa, odpowiada na pytania kto? co?
- przymiotnik – określa cechy lub właściwości rzeczownika
