Richtlijnen tijdens het lesgeven +/- 15 minuten

Leer de irreële voorwaarde met 'als' + onvoltooid verleden tijd en 'zou' + infinitief om onwaarschijnlijke situaties te beschrijven, zoals in 'Als ik rijk was, zou ik reizen.'
  1. Formule: 'Als' + onvoltooid verleden tijd, 'zou/zouden' + infinitief.
  2. De situatie is onwaarschijnlijk of niet echt.
  3. Gebruik het vaak met wensen of hypothetische ideeën.
Bijzin: voorwaardeHoofdzin: resultaat
Als ik tijd had,zou ik veel romans lezen.
Als het horrorverhaal echt was,zou ik heel bang zijn.
Als ik rijk was,zou ik de wereld rondreizen.
Als zij vaker las,zou haar literatuurkennis groeien.

Uitzonderingen!

  1. De hoofdzin volgt vaak na de voorwaarde, maar mag ook vooraan staan.

Oefening 1: De irreële voorwaarde

Instructie: Vul het juiste woord in.

Toon vertaling Toon antwoorden

lezen, vroeg, zouden, was, zou, werkte, had

1. Hebben:
Als ik tijd ..., zou ik een roman lezen.
(Als ik tijd had, zou ik een roman lezen.)
2. Zullen:
Als jij vaker las, ... je meer van poëzie houden.
(Als jij vaker las, zou je meer van poëzie houden.)
3. Zijn:
Als jij stil ..., zou ik beter kunnen luisteren.
(Als jij stil was, zou ik beter kunnen luisteren.)
4. Vragen:
Als ze het ..., zou ik haar een boek uitlenen.
(Als ze het vroeg, zou ik haar een boek uitlenen.)
5. Werken:
Als jij minder ..., zou je meer tijd hebben om te lezen.
(Als jij minder werkte, zou je meer tijd hebben om te lezen.)
6. Zullen:
Als we in een bibliotheek werkten, ... we veel boeken lezen.
(Als we in een bibliotheek werkten, zouden we veel boeken lezen.)
7. Hebben:
Als ik meer geld ..., zou ik een auto kopen.
(Als ik meer geld had, zou ik een auto kopen.)
8. Lezen:
Als het vandaag mooi weer was, gingen we buiten ....
(Als het vandaag mooi weer was, gingen we buiten lezen.)

Oefening 2: Meerkeuze

Instructie: Kies de zin die correct is bij de irreële voorwaarde. Let op het juiste gebruik van 'als' + onvoltooid verleden tijd en 'zou/zouden' + infinitief.

1.
Fout omdat in de hoofdzin 'zal' wordt gebruikt in plaats van 'zou', wat verplicht is bij een irreële voorwaarde.
Fout omdat 'heb gekend' de voltooid tegenwoordige tijd is, terwijl de irreële voorwaarde de onvoltooid verleden tijd vereist.
2.
Fout omdat de bijzin met 'Zou' begint en 'hebben' in de infinitief staat; de bijzin moet de onvoltooid verleden tijd gebruiken en met 'als' beginnen.
Fout omdat in de hoofdzin 'zal' wordt gebruikt in plaats van 'zou', terwijl bij de irreële voorwaarde 'zou' hoort.
3.
Fout omdat de bijzin onjuist is gevormd; 'zou zijn' mag niet in de bijzin bij irreële voorwaarden.
Fout omdat in de hoofdzin geen 'zou' wordt gebruikt; 'koop' is tegenwoordige tijd en past niet bij irreële voorwaarde.
4.
Fout omdat de bijzin begint met 'Zou' en 'lezen' is in de infinitief; de bijzin moet met 'als' beginnen en de onvoltooid verleden tijd gebruiken.
Fout omdat in de hoofdzin 'zal' wordt gebruikt in plaats van 'zou', wat verplicht is bij een irreële voorwaarde.

Inleiding tot de irreële voorwaarde

In deze les leer je hoe je irreële voorwaarden in het Nederlands gebruikt. Dit zijn zinnen die spreken over denkbeeldige of onwaarschijnlijke situaties, vaak gebruikt om wensen of hypothetische ideeën uit te drukken. Bijvoorbeeld: Als ik tijd had, zou ik veel romans lezen. Dit betekent dat je in werkelijkheid geen tijd hebt, maar het is een gedachte over wat je zou doen als dat anders was.

Structuur van de irreële voorwaarde

De typische formule bestaat uit twee delen:

  • Voorwaardelijke bijzin: begint met als gevolgd door de onvoltooid verleden tijd (bijvoorbeeld: had, was, las).
  • Hoofdzin: bevat zou of zouden gevolgd door een infinitief (bijvoorbeeld: zou lezen, zou reizen).

Belangrijk is dat de situatie in de bijzin niet werkelijkheid is, maar alleen wordt voorgesteld.

Voorbeelden

Bijzin: voorwaardeHoofdzin: resultaat
Als ik tijd had,zou ik veel romans lezen.
Als het horrorverhaal echt was,zou ik heel bang zijn.
Als ik rijk was,zou ik de wereld rondreizen.
Als zij vaker las,zou haar literatuurkennis groeien.

Belangrijke aandachtspunten

  • Gebruik altijd als + onvoltooid verleden tijd in de voorwaardelijke bijzin.
  • Gebruik zou of zouden + infinitief in de hoofdzin.
  • De onwerkelijkheid of onwaarschijnlijkheid van de situatie is essentieel.
  • De hoofdzin kan zowel vóór als ná de bijzin staan, maar de combinatie moet correct zijn.

Voorbeelden van correcte zinnen

  • Als ik de auteur kende, zou ik haar om advies vragen.
  • Als ik meer tijd had, zou ik vaker lezen.
  • Als ik rijk was, zou ik een bibliotheek kopen.
  • Als zij vaker las, zou haar kennis verbeteren.

Verschillen en nuttige woorden

Omdat de instructietaal Nederlands is en ook de leertaak Nederlands betreft, zijn er geen vertalingen toegevoegd. Het is belangrijk om te benadrukken dat in het geval van irreële voorwaarden altijd de onvoltooid verleden tijd wordt gebruikt in de bijzin, niet een voltooid verleden tijd of een ander werkwoordstijd.

Voorbeelden van nuttige uitdrukkingen zijn:

  • Als ik had... (onvoltooid verleden tijd in voorwaarde)
  • Zou ik ... (gebruik van hulpwerkwoord om wens of hypothetische situatie uit te drukken)
  • Denkbeeldige situatie – wanneer iets niet echt is, maar wordt voorgesteld.
  • Hypothetische ideeën – ideeën gebaseerd op wat zou kunnen zijn, niet wat is.

Let op dat in de irreële voorwaarde de vorm zou zijn niet in de bijzin voorkomt; dit is altijd in de hoofdzin.

Geschreven door

Deze inhoud is ontworpen en beoordeeld door het coLanguage pedagogisch team. Over coLanguage

Profile Picture

Kato De Paepe

Zakendoen en talen

KdG University of Applied Sciences and Arts Antwerp

University_Logo

Laatst bijgewerkt:

donderdag, 17/07/2025 19:22