Ontdek de irreële voorwaarde met zinnen als 'Als ik tijd had, zou ik boeken lezen.' Leer de combinatie van 'als' + onvoltooid verleden tijd en 'zou' + infinitief voor denkbeeldige situaties.
  1. Formule: 'Als' + onvoltooid verleden tijd, 'zou/zouden' + infinitief.
  2. De situatie is onwaarschijnlijk of niet echt.
  3. Gebruik het vaak met wensen of hypothetische ideeën.
Bijzin: voorwaardeHoofdzin: resultaat
Als ik tijd had,zou ik veel romans lezen.
Als het horrorverhaal echt was,zou ik heel bang zijn.
Als ik rijk was,zou ik de wereld rondreizen.
Als zij vaker las,zou haar literatuurkennis groeien.

Uitzonderingen!

  1. De hoofdzin volgt vaak na de voorwaarde, maar mag ook vooraan staan.

Oefening 1: De irreële voorwaarde

Instructie: Vul het juiste woord in.

Toon vertaling Toon antwoorden

lezen, vroeg, zouden, was, zou, werkte, had

1. Hebben:
Als ik tijd ..., zou ik een roman lezen.
(Als ik tijd had, zou ik een roman lezen.)
2. Zullen:
Als jij vaker las, ... je meer van poëzie houden.
(Als jij vaker las, zou je meer van poëzie houden.)
3. Zijn:
Als jij stil ..., zou ik beter kunnen luisteren.
(Als jij stil was, zou ik beter kunnen luisteren.)
4. Vragen:
Als ze het ..., zou ik haar een boek uitlenen.
(Als ze het vroeg, zou ik haar een boek uitlenen.)
5. Werken:
Als jij minder ..., zou je meer tijd hebben om te lezen.
(Als jij minder werkte, zou je meer tijd hebben om te lezen.)
6. Zullen:
Als we in een bibliotheek werkten, ... we veel boeken lezen.
(Als we in een bibliotheek werkten, zouden we veel boeken lezen.)
7. Hebben:
Als ik meer geld ..., zou ik een auto kopen.
(Als ik meer geld had, zou ik een auto kopen.)
8. Lezen:
Als het vandaag mooi weer was, gingen we buiten ....
(Als het vandaag mooi weer was, gingen we buiten lezen.)

Oefening 2: Meerkeuze

Instructie: Kies de zin die correct is bij de irreële voorwaarde. Let op het juiste gebruik van 'als' + onvoltooid verleden tijd en 'zou/zouden' + infinitief.

1.
Fout omdat in de hoofdzin 'zal' wordt gebruikt in plaats van 'zou', wat verplicht is bij een irreële voorwaarde.
Fout omdat 'heb gekend' de voltooid tegenwoordige tijd is, terwijl de irreële voorwaarde de onvoltooid verleden tijd vereist.
2.
Fout omdat de bijzin met 'Zou' begint en 'hebben' in de infinitief staat; de bijzin moet de onvoltooid verleden tijd gebruiken en met 'als' beginnen.
Fout omdat in de hoofdzin 'zal' wordt gebruikt in plaats van 'zou', terwijl bij de irreële voorwaarde 'zou' hoort.
3.
Fout omdat de bijzin onjuist is gevormd; 'zou zijn' mag niet in de bijzin bij irreële voorwaarden.
Fout omdat in de hoofdzin geen 'zou' wordt gebruikt; 'koop' is tegenwoordige tijd en past niet bij irreële voorwaarde.
4.
Fout omdat de bijzin begint met 'Zou' en 'lezen' is in de infinitief; de bijzin moet met 'als' beginnen en de onvoltooid verleden tijd gebruiken.
Fout omdat in de hoofdzin 'zal' wordt gebruikt in plaats van 'zou', wat verplicht is bij een irreële voorwaarde.

De irreële voorwaarde: denkbeeldige situaties in het Nederlands

In deze les leer je hoe je irreële voorwaardelijke zinnen vormt in het Nederlands. Dit betekent dat je praat over situaties die niet echt zijn of erg onwaarschijnlijk zijn. Bijvoorbeeld: wat zou je doen als je rijk was? Of hoe zou je reageren als iets niet waar zou zijn?

Wat is de irreële voorwaarde?

De irreële voorwaarde drukt uit wat zou gebeuren onder een denkbeeldige voorwaarde of situatie. Het gaat om situaties die niet werkelijkheid zijn, bijvoorbeeld wensen, hypothetische ideeën of fantasieën.

Hoe vorm je de irreële voorwaarde?

De formule bestaat uit twee delen:

  • Bijzin (voorwaarde): beginnend met als, gevolgd door de onvoltooid verleden tijd van het werkwoord.
  • Hoofdzin (resultaat): met zou of zouden + de infinitief van het werkwoord.

Voorbeeld uit de les:
Als ik tijd had, zou ik veel romans lezen.

Volgorde van de zinnen

Normaal staat de bijzin met de voorwaarde vooraan, maar het mag ook andersom:

  • Als ik rijk was, zou ik de wereld rondreizen.
  • Ik zou de wereld rondreizen als ik rijk was.

Belangrijke woorden en uitdrukkingen

  • Als: 'als' betekent hier 'indien' of 'in het geval dat'.
  • Had, was, las: voorbeelden van onvoltooid verleden tijd.
  • Zou: drukt het mogelijke, maar onwerkelijke gevolg uit.
  • Infinitief: de basisvorm van het werkwoord, zoals 'lezen', 'reizen', 'vragen'.

Voorbeelden uit de les

Bijzin: voorwaardeHoofdzin: resultaat
Als ik tijd had,zou ik veel romans lezen.
Als het horrorverhaal echt was,zou ik heel bang zijn.
Als ik rijk was,zou ik de wereld rondreizen.
Als zij vaker las,zou haar literatuurkennis groeien.

Taalvergelijking en relevante opmerkingen

Omdat je het Nederlands leert met uitleg in het Nederlands, zijn er geen vertalingen of verschillen in structuur nodig zoals bij een vreemde taal. Het is belangrijk om goed het gebruik van de onvoltooid verleden tijd in de bijzin te herkennen en te gebruiken, en altijd zou/zouden + infinitief in de hoofdzin. Onthoud dat in irreële voorwaarden in het Nederlands de bijzin niet de vorm zou zijn mag hebben; dat is grammaticaal onjuist.

Enkele nuttige frases: zou ik ... doen, als ik ... had, zou haar kennis groeien. Deze kun je gebruiken om over hypothetische situaties te spreken of wensen te uiten.

Geschreven door

Deze inhoud is ontworpen en beoordeeld door het coLanguage pedagogisch team. Over coLanguage

Profile Picture

Kato De Paepe

Zakendoen en talen

KdG University of Applied Sciences and Arts Antwerp

University_Logo

Laatst bijgewerkt:

zondag, 31/08/2025 07:08