Wytyczne nauczania +/- 15 minut

Poznaj niemieckie konjunkcje „aber“ (ale), „denn“ (bo), „oder“ (lub), „weil“ (ponieważ) i „und“ (i), które łączą zdania i wyrażają relacje między nimi, np. „Ich esse Brötchen und trinke Wasser.“
Konjunktion (Spójnik)Verwendung (Zastosowanie)Beispiel (Przykład)
undVerbindet gleichwertige Teile. (Łączy elementy o równorzędnej wartości.)Ich esse Brötchen und trinke Wasser dazu. (Jem bułki i do tego piję wodę.)
oderVerbindet Alternativen. (Łączy alternatywy.)Willst du Tee oder Kaffee? (Chcesz herbatę czy kawę?)
aberVerbindet Gegensätze. (Łączy przeciwieństwa.)Ich esse gerne Brot, aber heute bevorzuge ich Obst. (Lubię jeść chleb, ale dzisiaj wolę owoce.)
weilGibt einen Grund oder eine Ursache an. (Podaje powód lub przyczynę.)Ich trinke Wasser, weil die Milch leer ist. (Piję wodę, ponieważ mleko jest puste.)
dennGibt einen Grund an (nur in Hauptsätzen). (Podaje przyczynę (tylko w zdaniach głównych).)Ich kann nichts essen, denn ich fühle mich krank. (Nie mogę nic jeść, ponieważ czuję się chory.)

Ćwiczenie 1: Konjunktionen (aber, denn, oder, weil, und)

Instrukcja: Wstaw poprawne słowo.

Pokaż tłumaczenie Pokaż odpowiedzi

oder, und, denn, weil, aber

1.
Sie isst viel Obst, ... sie krank ist.
(Ona je dużo owoców, ponieważ jest chora.)
2.
Wir können einen Kaffee trinken gehen, ... wir bleiben zu Hause.
(Możemy iść na kawę albo zostać w domu.)
3.
Ich bin Köchin, ... ich gerne koche.
(Jestem kucharką, ponieważ lubię gotować.)
4.
Es ist kalt, ... ich möchte trotzdem spazieren gehen.
(Jest zimno, ale mimo to chcę iść na spacer.)
5.
Ich esse keinen Kuchen, ... ich habe keinen Hunger.
(Nie jem ciasta, ponieważ nie jestem głodny.)
6.
Ich fahre nach Spanien, ... es dort leckeres Essen gibt.
(Jadę do Hiszpanii, ponieważ tam jest pyszne jedzenie.)
7.
Sie isst ... trinkt gerne in Restaurants.
(Ona chętnie je i pije w restauracjach.)
8.
Heute essen wir nur Obst zum Frühstück, ... morgen essen wir Brötchen.
(Dziś na śniadanie jemy tylko owoce, ale jutro zjemy bułki.)

Ćwiczenie 2: Wielokrotny wybór

Instrukcja: Wybierz poprawne rozwiązanie

1. Ich trinke Kaffee, ___ ich esse kein Brot.

(Piję kawę, ___ nie jem chleba.)

2. Möchtest du Wasser ___ Saft?

(Chcesz wodę ___ sok?)

3. Ich esse Gemüse, ___ es gesund ist.

(Jem warzywa, ___ są zdrowe.)

4. Wir kaufen Brot ___ Milch im Supermarkt.

(Kupujemy chleb ___ mleko w supermarkecie.)

5. Ich kann heute nicht essen, ___ ich habe keinen Hunger.

(Dziś nie mogę jeść, ___ nie jestem głodny.)

6. Ich mag Tee, ___ ich trinke lieber Kaffee.

(Lubię herbatę, ___ wolę pić kawę.)

Konjunktionen w języku niemieckim – łączniki zdań i wyrazów

W tym rozdziale poznasz podstawowe konjunkcje niemieckie: aber, denn, oder, weil oraz und. Są to spójniki, które pozwalają łączyć zdania, części zdania lub wyrazy, precyzując relacje między nimi.

Funkcje poszczególnych konjunkcji

  • und – łączy elementy o tej samej wartości, np. dwa wyrazy lub zdania równorzędne. Przykład: „Ich esse Brötchen und trinke Wasser dazu.”
  • oder – służy do wskazania alternatywy lub wyboru. Przykład: „Willst du Tee oder Kaffee?”
  • aber – łączy zdania lub wyrażenia wyrażające przeciwieństwo lub kontrast. Przykład: „Ich esse gerne Brot, aber heute bevorzuge ich Obst.”
  • weil – wprowadza przyczynę lub powód, powodując przestawienie szyku zdań podrzędnych. Przykład: „Ich trinke Wasser, weil die Milch leer ist.”
  • denn – również wyraża powód, ale używany wyłącznie w zdaniach głównych, bez zmiany szyku. Przykład: „Ich kann nichts essen, denn ich fühle mich krank.”

Ważne cechy składniowe

Konjunkcje weil i denn łączą zdania przyczynowe, ale różnią się szykiem: weil wymaga szyku końcowego w zdaniu podrzędnym, a denn zachowuje szyk prosty w zdaniu głównym.

Konjunkcje und, oder i aber łączą elementy na równorzędnych poziomach zdań (np. dwa rzeczowniki, dwa czasowniki, dwie frazy lub całe zdania) i nie zmieniają szyku zdania.

Podsumowanie i wskazówki dla polskich uczących się

W języku niemieckim konjunkcje jest kilka, które pełnią istotne role w łączeniu elementów wypowiedzi. Warto zauważyć, że polski odpowiednik bo jest najbliższy niemieckiemu weil, ale różnica polega na szyku i typie zdania podrzędnego.

Przykładowe użyteczne zwroty i odpowiedniki polskie:

  • und – „i” – spójnik łączący elementy równorzędne.
  • oder – „lub” – wybór między dwiema opcjami.
  • aber – „ale” – wyrażanie kontrastu.
  • weil – „ponieważ, bo” – wprowadza zdanie podrzędne z szykiem końcowym.
  • denn – „ponieważ” – zdanie główne, szyk prosty.

Zwróć uwagę, że w polskim nie ma wyraźnego rozróżnienia na szyk zdania w funkcji przyczynowej tak jak w niemieckim. Konieczne jest także praktykowanie umiejętności umieszczania czasownika na końcu w zdaniach z weil.

Napisane przez

Ta treść została zaprojektowana i sprawdzona przez zespół pedagogiczny coLanguage. O coLanguage

Profile Picture

Sophie Schmidt

Zarządzanie Administracją Międzynarodową

Würzburger Dolmetscherschule

University_Logo

Ostatnia aktualizacja:

środa, 16/07/2025 17:10