Rangtelwoorden

Overzicht van de les: Ordinalzahlen (Rangtelwoorden in het Duits)

In deze les leer je de Duitse rangtelwoorden gebruiken, ook wel Ordinalzahlen genoemd. Deze woorden helpen je om posities, volgordes, en data aan te geven, bijvoorbeeld in zinnen zoals "Er ist der Erste in seiner Klasse." of "Ich wohne im dritten Stock."

Belangrijke rangtelwoorden

• der erste (de eerste)
• der zweite (de tweede)
• der dritte (de derde)
• der fünfte (de vijfde)
• der achte (de achtste)
• der zehnte (de tiende)

Gebruik van rangtelwoorden in context

Duitse rangtelwoorden worden gebruikt om de plaats in een volgorde aan te geven, zoals een plaats in een wedstrijd of een verdieping in een gebouw. Enkele voorbeeldzinnen zijn:

• "Welcher Platz ist deiner im Wettbewerb?"
• "Ich wohne im dritten Stock eines alten Hauses."
• "Kannst du mir den achten Stock im Einkaufszentrum zeigen?"
• "Am zwanzigsten Mai haben wir Geburtstag."

Woordenschat en categorieën

Het is handig om woorden te onderscheiden die rangtelwoorden zijn en woorden die ruimtelijke aanwijzingen geven. In deze les worden bijvoorbeeld deze twee categorieën besproken:

• Ordnungszahlen: der erste, der zweite, der dritte, der fünfte, der sechste, der achte, der neunte, der zehnte
• Räumliche Hinweise: der Platz, der Stock

Praktische dialogen en oefeningen

De les bevat realistische dialogen waarin rangtelwoorden worden gebruikt, bijvoorbeeld in het kantoor, de supermarkt en in het stadscentrum. Hierdoor leer je hoe je rangtelwoorden kunt toepassen in het dagelijkse leven en verschillende situaties:

• "Hallo, heute ist mein erster Arbeitstag."
• "Sie sind in der ersten Reihe ganz links."
• "Gehen Sie die zweite Straße rechts."

Werkwoordsvervoegingen oefenen

Er zijn invuloefeningen waarin je de juiste werkwoordsvorm moet kiezen bij zinnen met rangtelwoorden, bijvoorbeeld:

• Am ersten Januar beginnt das neue Jahr in Deutschland.
• Wir treffen uns am dritten Montag im Büro.

Korte verhaal voor context en woordgebruik

Een praktisch verhaal over het plannen van een familiebijeenkomst helpt om het gebruik van rangtelwoorden en veelvoorkomende werkwoorden in de tegenwoordige tijd te oefenen:

Heute organisiert meine Frau das Familientreffen. Wir feiern am neunten April im achten Stock unseres Hauses.

Opmerkingen bij verschillen tussen het Nederlands en Duits

In het Duits worden rangtelwoorden vaak met een lidwoord gebruikt en krijgen ze meestal een verbuiging afhankelijk van de context, bijvoorbeeld der erste, die erste, das erste. In het Nederlands worden rangtelwoorden veelal zonder lidwoord gebruikt en zijn minder verbogen, zoals de eerste, het eerste.

Een ander verschil is dat datumaanduidingen met rangtelwoorden in het Duits vaak met het lidwoord en de naamval worden gebruikt, bijvoorbeeld am zwanzigsten Mai, terwijl in het Nederlands meestal de gewone volgorde zonder lidwoord wordt gehanteerd zoals op twintig mei.

Handige Duitse uitdrukkingen om te onthouden:

• der erste Platz – de eerste plaats
• im dritten Stock – op de derde verdieping
• am zwanzigsten Mai – op twintig mei
• die zweite Reihe – de tweede rij
• die fünfte Straße – de vijfde straat