Wytyczne nauczania +/- 15 minut

Lekcja wprowadzająca do gebiedende wijs – rozkazującego trybu w języku niderlandzkim. Poznaj różne formy rozkazujące dla osób "jij" i "u", przykładowe zdania i uprzejme zwroty, które ułatwią wydawanie poleceń i próśb na poziomie A1.
  1. Stam czasownika jest podstawą dla jij.
  2. rdzeń możesz również używać, gdy mówisz do kilku osób.
Persoon (Osoba)Gebiedende wijs (Tryb rozkazujący)Voorbeeld (przykład)
jij  (ty)stamZoek het adres op. (Znajdź adres.)
u (formeel) (pan/pani (formalnie))stam + t + onderwerpZoekt u het adres, alstublieft. (Proszę szukać adresu.)
algemeen (bezokolicznik)infinitiefNiet op het gras lopen!  (Nie deptać trawnika!)

Wyjątki!

  1. Użyj eens, maar, even, toch, aby uczynić swoją prośbę bardziej uprzejmą.

Ćwiczenie 1: Gebiedende wijs

Instrukcja: Wstaw poprawne słowo.

Pokaż tłumaczenie Pokaż odpowiedzi

Kijkt, wandelen, Loop, Ga, Luistert, Stop, Zoek, Neem

1. Gaan:
... rechtdoor tot aan het station.
(Idź prosto aż do stacji.)
2. Zoeken:
... snel een ziekenhuis in de buurt.
(Znajdź szybko szpital w pobliżu.)
3. Wandelen:
Niet in de foute richting ....
(Nie idź w złym kierunku.)
4. Stoppen:
... bij de halte naast het park.
(Zatrzymaj się na przystanku obok parku.)
5. Luisteren:
... u even goed naar mijn instructies.
(Proszę uważnie słuchać moich instrukcji.)
6. Kijken:
... u even op de kaart.
(Proszę spojrzeć na mapę.)
7. Nemen:
... linksaf bij de volgende straat.
(Skręć w lewo na następną ulicę.)
8. Lopen:
... naar het centrum voor meer winkels.
(Idź do centrum na więcej sklepów.)

Ćwiczenie 2: Wielokrotny wybór

Instrukcja: Wybierz poprawne rozwiązanie

1. ______ rechtdoor tot het verkeerslicht.

(______ prosto aż do świateł.)

2. ______ eens aan de overkant bij het station.

(______ na drugą stronę przy dworcu.)

3. ______ de eerste straat links en ga dan rechtdoor.

(______ w pierwszą ulicę w lewo, a potem idź prosto.)

4. ______ even het gemeentehuis op aan het plein.

(______ ratusz na placu.)

5. ______ rechtsaf bij het stoplicht, toch?

(______ w prawo na światłach, prawda?)

6. ______ even bij het bushokje, alsjeblieft.

(______ przy przystanku, proszę.)

Rozkazujący tryb w języku niderlandzkim – Gebiedende wijs

W tej lekcji poznasz podstawy tworzenia i używania rozkazującego trybu w języku niderlandzkim, zwanego gebiedende wijs. Tryb ten służy do wydawania poleceń, próśb lub wskazówek, na przykład: Loop (Idź), Kijk (Spójrz), Zoek (Szukaj).

Formy rozkazujące dla różnych osób

  • Dla "jij" (ty, nieformalnie): używamy podstawowej formy czasownika, zwanej stam, np. Zoek.
  • Dla "u" (Pan/Pani, formalnie): dodajemy do stam końcówkę -t oraz podmiot, np. Zoekt u.
  • Forma ogólna: używamy bezokolicznika, np. Niet lopen op het gras! (Nie chodź po trawie!).

Przyjazne zwroty wzmacniające prośbę

Aby uczynić prośbę bardziej uprzejmą, można dodać słowa takie jak: eens, maar, even, czy toch. Przykład: Zoek even het adres op.

Ważne różnice między językiem niderlandzkim a polskim

W polskim rozkazujący tryb jest bardziej rozbudowany i odmienia się bezpośrednio dla osoby (np. idź, idźcie), podczas gdy w niderlandzkim stosuje się głównie formę podstawową czasownika lub bezokolicznik. Formalne formy z u są rzadziej spotykane niż w polskim i wymagają dodania końcówki -t oraz podmiotu. Warto zwrócić uwagę na użycie uprzejmych słów wzmacniających prośbę, co ułatwia nawiązywanie pozytywnych kontaktów.

Przykładowe wyrażenia

  • Loop rechtdoor tot het verkeerslicht. – Idź prosto aż do światła ulicznego.
  • Kijk eens aan de overkant bij het station. – Spójrz po drugiej stronie, koło dworca.
  • Neem de eerste straat links en ga dan rechtdoor. – Skręć w pierwszą ulicę w lewo, a potem idź prosto.
  • Zoek even het gemeentehuis op aan het plein. – Znajdź szybko ratusz przy placu.
  • Sla rechtsaf bij het stoplicht, toch? – Skręć w prawo przy światłach, dobrze?
  • Wacht even bij het bushokje, alsjeblieft. – Proszę, poczekaj chwilę przy przystanku autobusowym.

Dzięki tej lekcji zaczniesz poprawnie formułować polecenia i uprzejme prośby po niderlandzku, co jest podstawową umiejętnością na poziomie A1.

Napisane przez

Ta treść została zaprojektowana i sprawdzona przez zespół pedagogiczny coLanguage. O coLanguage

Profile Picture

Kato De Paepe

Biznes i języki

KdG University of Applied Sciences and Arts Antwerp

University_Logo

Ostatnia aktualizacja:

czwartek, 29/05/2025 16:33