W tej lekcji nauczysz się właściwej Woordvolgorde in gebiedende wijs, czyli kolejności: werkwoord, onderwerp i reszta zdania, np. „Ga zitten” oraz negacji z „niet”.
  1. Negatyw: Werkwoord + (onderwerp) + niet/geen + rest.
  2. Przy u i jullie: podmiot na drugiej pozycji jest obowiązkowy.
1e plaats (1. miejsce)
Werkwoord (czasownik)
2e plaats (2. miejsce)
Onderwerp (podmiot)
3e plaats (3. miejsce)
Rest (reszta)
Werk-samen!
Gaatunaar binnen!
Helpenjulliemij!

Wyjątki!

  1. W zdaniach twierdzących z jij często nie ma podmiotu.

Ćwiczenie 1: Szyk wyrazów w trybie rozkazującym

Instrukcja: Wstaw poprawne słowo.

Pokaż tłumaczenie Pokaż odpowiedzi

Help, Doen, Helpen, Communiceer, Blijft, Houd, Ga

1. Helpen:
... jullie jullie teamgenoot bij een fout.
(Helpen jullie jullie teamgenoot bij een fout.)
2. Blijven:
... u rustig en werkt u samen met het team.
(Blijft u rustig en werkt u samen met het team.)
3. Helpen:
... je werknemer bij het verbeteren van de communicatie.
(Help je werknemer bij het verbeteren van de communicatie.)
4. Ophouden:
... op met praten tijdens het overleg.
(Houd op met praten tijdens het overleg.)
5. Meedoen:
... jullie mee met het creatieve teamwerk van vandaag.
(Doen jullie mee met het creatieve teamwerk van vandaag.)
6. Gaan:
... nu zitten en luister goed naar je teamgenoot.
(Ga nu zitten en luister goed naar je teamgenoot.)
7. Communiceren:
... duidelijk als je iets niet begrijpt.
(Communiceer duidelijk als je iets niet begrijpt.)
8. Gaan:
... niet weg zonder overleg.
(Ga niet weg zonder overleg.)

Ćwiczenie 2: Wielokrotny wybór

Instrukcja: Wybierz poprawne zdanie z właściwą kolejnością słów w trybie rozkazującym. Zwróć uwagę na pozycję czasownika, podmiotu i reszty zdania zgodnie z zasadami trybu rozkazującego.

1.
Czasownik musi stać na pierwszym miejscu; tutaj 'wchodź' jest na drugim miejscu, co jest błędem.
Podmiot 'ty' powinien stać bezpośrednio po czasowniku, nie po reszcie zdania.
2.
Czasownik musi stać na pierwszym miejscu, nie dopełnienie 'mnie'.
W trybie rozkazującym twierdzącym z 'ty' podmiot zazwyczaj się pomija; tutaj jest niepotrzebnie dodany.
3.
Podmiot 'wy' powinien stać bezpośrednio po czasowniku, nie obok niego.
Czasownik musi stać na pierwszym miejscu w trybie rozkazującym, tutaj jest na drugim.
4.
Czasownik powinien stać na pierwszym miejscu w trybie rozkazującym, tutaj tak nie jest.
Podmiot 'Pan/Pani' powinien stać bezpośrednio po czasowniku, nie po 'nie'.

Wprowadzenie do słówek „Woordvolgorde in gebiedende wijs”

Ta lekcja na poziomie A2 skupia się na zrozumieniu i stosowaniu poprawnej kolejności słów w trybie rozkazującym w języku niderlandzkim. Głównym celem jest nauczyć się, jak prawidłowo układać zdania, aby wyrażać rozkazy, prośby i nakazy. Tryb rozkazujący charakteryzuje się specyficzną strukturą składni, różniącą się od zdań oznajmujących czy pytających, co jest kluczowe dla poprawnej komunikacji.

Główne zasady kolejności słów w trybie rozkazującym

  • Na pierwszym miejscu znajduje się czasownik – jest to zawsze forma rozkazująca (imperatyw), np. Werk, Gaat, Helpen.
  • Na drugiej pozycji występuje podmiot w przypadku zaimków u i jullie, np. Gaat u, Helpen jullie. W mowie potocznej z zaimkiem jij podmiot często jest pomijany, np. Ga zitten.
  • Na końcu znajduje się reszta zdania, czyli wyrażenia dopełniające lub okolicznikowe, np. samen!, naar binnen!, mij!.

Przykłady z tabeli:

  • Werk samen! – czasownik na pierwszym miejscu, brak podmiotu, reszta zdania na końcu.
  • Gaat u naar binnen! – czasownik + podmiot + reszta zdania.
  • Helpen jullie mij! – analogiczna struktura do poprzedniej, z innym podmiotem.

Negatywne zdania rozkazujące

Negatywne formy w trybie rozkazującym tworzy się według wzoru: czasownik + (podmiot) + niet/geen + reszta. W tej konstrukcji podmiot jest obowiązkowy przy zaimkach u i jullie. Przykład: Doe u niet binnenkomen!

Użycie zaimków osobowych w trybie rozkazującym

Podmiot „jij” w zdaniach afirmatywnych najczęściej jest pomijany, co jest specyficzne dla języka niderlandzkiego. Natomiast przy u i jullie podmiot zawsze stoi na drugim miejscu i musi być wyrażony.

Przydatne słowa i wyrażenia

  • Werk – pracuj
  • Gaat – idź (forma „u”)
  • Helpen – pomóż (forma „jullie”)
  • Samen – razem
  • Naar binnen – do środka
  • Niet – nie (negacja)

Różnice między językiem polskim a niderlandzkim w trybie rozkazującym

W języku niderlandzkim podmiot w trybie rozkazującym jest często wyrażany inaczej niż w polskim. Na przykład, w języku polskim podmiot zwykle jest pomijany w rozkazach, np. „Idź!”, natomiast w niderlandzkim przy zaimkach grzecznościowych u i liczbie mnogiej jullie podmiot musi pojawić się za czasownikiem: Gaat u!, Helpen jullie!. Dla zaimka jij w formach twierdzących podmiot zwykle się pomija, co jest podobne do polskiego.

Przydatne zwroty:

  • Ga zitten – usiądź
  • Doe het raam open – otwórz okno
  • Help mij – pomóż mi

Napisane przez

Ta treść została zaprojektowana i sprawdzona przez zespół pedagogiczny coLanguage. O coLanguage

Profile Picture

Kato De Paepe

Biznes i języki

KdG University of Applied Sciences and Arts Antwerp

University_Logo

Ostatnia aktualizacja:

sobota, 29/11/2025 14:32