W tej lekcji nauczysz się właściwej Woordvolgorde in gebiedende wijs, czyli kolejności: werkwoord, onderwerp i reszta zdania, np. „Ga zitten” oraz negacji z „niet”.
  1. Negatyw: Werkwoord + (onderwerp) + niet/geen + rest.
  2. Przy u i jullie: podmiot na drugiej pozycji jest obowiązkowy.
1e plaats (1. miejsce)
Werkwoord (czasownik)
2e plaats (2. miejsce)
Onderwerp (podmiot)
3e plaats (3. miejsce)
Rest (reszta)
Werk-samen!
Gaatunaar binnen!
Helpenjulliemij!

Wyjątki!

  1. W zdaniach twierdzących z jij często nie ma podmiotu.

Ćwiczenie 1: Woordvolgorde in gebiedende wijs

Instrukcja: Wstaw poprawne słowo.

Pokaż tłumaczenie Pokaż odpowiedzi

Help, Doen, Helpen, Communiceer, Blijft, Houd, Ga

1. Helpen:
... jullie jullie teamgenoot bij een fout.
(Pomóżcie swojemu koledze z drużyny, gdy popełni błąd.)
2. Blijven:
... u rustig en werkt u samen met het team.
(Zachowaj spokój i współpracuj z zespołem.)
3. Helpen:
... je werknemer bij het verbeteren van de communicatie.
(Pomóż swojemu pracownikowi w poprawie komunikacji.)
4. Ophouden:
... op met praten tijdens het overleg.
(Przestań mówić podczas zebrania.)
5. Meedoen:
... jullie mee met het creatieve teamwerk van vandaag.
(Czy bierzecie udział w dzisiejszej kreatywnej pracy zespołowej?)
6. Gaan:
... nu zitten en luister goed naar je teamgenoot.
(Usiądź teraz i dobrze słuchaj swojego kolegi z drużyny.)
7. Communiceren:
... duidelijk als je iets niet begrijpt.
(Komunikuj się jasno, jeśli czegoś nie rozumiesz.)
8. Gaan:
... niet weg zonder overleg.
(Nie odchodź bez konsultacji.)

Ćwiczenie 2: Wielokrotny wybór

Instrukcja: Wybierz poprawne zdanie z poprawnym szykiem wyrazów w trybie rozkazującym. Zwróć uwagę na pozycję czasownika, podmiotu i reszty zdania zgodnie z zasadami trybu rozkazującego.

1.
Het werkwoord moet op de eerste plaats staan; hier staat 'ga' op de tweede plaats, wat fout is.
Het onderwerp 'jij' hoort direct na het werkwoord te staan, niet na de rest van de zin.
2.
Het werkwoord moet op de eerste plaats staan, niet het voorwerp 'mij'.
In affirmatieve gebiedende wijs met 'jij' wordt het onderwerp meestal weggelaten; hier is het onnodig toegevoegd.
3.
Het onderwerp 'jullie' hoort direct na het werkwoord te staan, niet ernaast.
Het werkwoord moet op de eerste plaats staan in de gebiedende wijs, hier staat het op de tweede plaats.
4.
Het werkwoord hoort op de eerste plaats in de gebiedende wijs, dat is hier niet het geval.
Het onderwerp 'u' moet direct na het werkwoord staan, dus niet na 'niet'.

Wprowadzenie do słówek „Woordvolgorde in gebiedende wijs”

Ta lekcja na poziomie A2 skupia się na zrozumieniu i stosowaniu poprawnej kolejności słów w trybie rozkazującym w języku niderlandzkim. Głównym celem jest nauczyć się, jak prawidłowo układać zdania, aby wyrażać rozkazy, prośby i nakazy. Tryb rozkazujący charakteryzuje się specyficzną strukturą składni, różniącą się od zdań oznajmujących czy pytających, co jest kluczowe dla poprawnej komunikacji.

Główne zasady kolejności słów w trybie rozkazującym

  • Na pierwszym miejscu znajduje się czasownik – jest to zawsze forma rozkazująca (imperatyw), np. Werk, Gaat, Helpen.
  • Na drugiej pozycji występuje podmiot w przypadku zaimków u i jullie, np. Gaat u, Helpen jullie. W mowie potocznej z zaimkiem jij podmiot często jest pomijany, np. Ga zitten.
  • Na końcu znajduje się reszta zdania, czyli wyrażenia dopełniające lub okolicznikowe, np. samen!, naar binnen!, mij!.

Przykłady z tabeli:

  • Werk samen! – czasownik na pierwszym miejscu, brak podmiotu, reszta zdania na końcu.
  • Gaat u naar binnen! – czasownik + podmiot + reszta zdania.
  • Helpen jullie mij! – analogiczna struktura do poprzedniej, z innym podmiotem.

Negatywne zdania rozkazujące

Negatywne formy w trybie rozkazującym tworzy się według wzoru: czasownik + (podmiot) + niet/geen + reszta. W tej konstrukcji podmiot jest obowiązkowy przy zaimkach u i jullie. Przykład: Doe u niet binnenkomen!

Użycie zaimków osobowych w trybie rozkazującym

Podmiot „jij” w zdaniach afirmatywnych najczęściej jest pomijany, co jest specyficzne dla języka niderlandzkiego. Natomiast przy u i jullie podmiot zawsze stoi na drugim miejscu i musi być wyrażony.

Przydatne słowa i wyrażenia

  • Werk – pracuj
  • Gaat – idź (forma „u”)
  • Helpen – pomóż (forma „jullie”)
  • Samen – razem
  • Naar binnen – do środka
  • Niet – nie (negacja)

Różnice między językiem polskim a niderlandzkim w trybie rozkazującym

W języku niderlandzkim podmiot w trybie rozkazującym jest często wyrażany inaczej niż w polskim. Na przykład, w języku polskim podmiot zwykle jest pomijany w rozkazach, np. „Idź!”, natomiast w niderlandzkim przy zaimkach grzecznościowych u i liczbie mnogiej jullie podmiot musi pojawić się za czasownikiem: Gaat u!, Helpen jullie!. Dla zaimka jij w formach twierdzących podmiot zwykle się pomija, co jest podobne do polskiego.

Przydatne zwroty:

  • Ga zitten – usiądź
  • Doe het raam open – otwórz okno
  • Help mij – pomóż mi

Napisane przez

Ta treść została zaprojektowana i sprawdzona przez zespół pedagogiczny coLanguage. O coLanguage

Profile Picture

Kato De Paepe

Biznes i języki

KdG University of Applied Sciences and Arts Antwerp

University_Logo

Ostatnia aktualizacja:

wtorek, 14/10/2025 21:33