Deze les behandelt de woordvolgorde in de gebiedende wijs: werkwoord staat altijd vooraan, gevolgd door onderwerp (zoals u, jullie) en dan de rest, bijvoorbeeld 'Gaat u naar binnen!'. Leer ook negatieve vormen met 'niet' en 'geen'.
- Negatief: Werkwoord + (onderwerp) + niet/geen + rest.
- Bij 'u' en 'jullie': onderwerp op 2e plaats verplicht.
| 1e plaats Werkwoord | 2e plaats Onderwerp | 3e plaats Rest |
|---|---|---|
| Werk | - | samen! |
| Gaat | u | naar binnen! |
| Helpen | jullie | mij! |
Uitzonderingen!
- Er is vaak geen onderwerp in affirmatieve zinnen met 'jij'.
Oefening 1: Woordvolgorde in gebiedende wijs
Instructie: Vul het juiste woord in.
Help, Doen, Helpen, Communiceer, Blijft, Houd, Ga
1.
Helpen:
... jullie jullie teamgenoot bij een fout.
(Helpen jullie jullie teamgenoot bij een fout.)
2.
Blijven:
... u rustig en werkt u samen met het team.
(Blijft u rustig en werkt u samen met het team.)
3.
Helpen:
... je werknemer bij het verbeteren van de communicatie.
(Help je werknemer bij het verbeteren van de communicatie.)
4.
Ophouden:
... op met praten tijdens het overleg.
(Houd op met praten tijdens het overleg.)
5.
Meedoen:
... jullie mee met het creatieve teamwerk van vandaag.
(Doen jullie mee met het creatieve teamwerk van vandaag.)
6.
Gaan:
... nu zitten en luister goed naar je teamgenoot.
(Ga nu zitten en luister goed naar je teamgenoot.)
7.
Communiceren:
... duidelijk als je iets niet begrijpt.
(Communiceer duidelijk als je iets niet begrijpt.)
8.
Gaan:
... niet weg zonder overleg.
(Ga niet weg zonder overleg.)
Oefening 2: Meerkeuze
Instructie: Kies de juiste zin met correcte woordvolgorde in de gebiedende wijs. Let op de positie van het werkwoord, het onderwerp en de rest van de zin volgens de regels van de gebiedende wijs.
1.
Het werkwoord moet op de eerste plaats staan; hier staat 'ga' op de tweede plaats, wat fout is.
Het onderwerp 'jij' hoort direct na het werkwoord te staan, niet na de rest van de zin.
2.
Het werkwoord moet op de eerste plaats staan, niet het voorwerp 'mij'.
In affirmatieve gebiedende wijs met 'jij' wordt het onderwerp meestal weggelaten; hier is het onnodig toegevoegd.
3.
Het onderwerp 'jullie' hoort direct na het werkwoord te staan, niet ernaast.
Het werkwoord moet op de eerste plaats staan in de gebiedende wijs, hier staat het op de tweede plaats.
4.
Het werkwoord hoort op de eerste plaats in de gebiedende wijs, dat is hier niet het geval.
Het onderwerp 'u' moet direct na het werkwoord staan, dus niet na 'niet'.
