A1.11: Liczby porządkowe

Поредни числа

Poznaj bułgarskie liczebniki porządkowe: първи (pierwszy), втори (drugi), трети (trzeci) i четвърти (czwarty). Naucz się ich użycia w codziennych sytuacjach, jak kolejność w kolejce czy dni tygodnia.

Ćwiczenia

Te ćwiczenia można wykonywać razem podczas lekcji konwersacyjnych lub jako zadanie domowe.

Ćwiczenie 1: Przestaw zdania

Instrukcja: Twórz poprawne zdania i tłumacz.

Pokaż odpowiedzi
1.
човек | първият | реда? | в | е | Кой
Кой е първият човек в реда?
(Kto jest pierwszy w kolejności?)
2.
на втори | ден е | април. | Моят рожден
Моят рожден ден е на втори април.
(Mój drugi dzień to wtorek.)
3.
етаж в | блока. | на трети | Ние живеем
Ние живеем на трети етаж в блока.
(Trzy niebieskie bloki są na stole.)
4.
петият | студент | е | в | класа. | Той
Той е петият студент в класа.
(To jest piąty uczeń w klasie.)
5.
спирка? | автобусна | Къде | четвъртата | е
Къде е четвъртата автобусна спирка?
(Gdzie jest czwarta trasa autobusu?)
6.
на | масата | моята. | Първата | е | книга
Първата книга на масата е моята.
(Pierwsza książka na stole jest moja.)

Ćwiczenie 2: Dopasować słowo

Instrukcja: Dopasuj tłumaczenia

ro qr den den je na pri la. (Pierwszy połowa dnia jest w przybliżeniu.)
ova je tv ra ta ulica vlqvo. (Ta je Dwukierunkowa ulica po lewej.)
O tiva me na tret ia etaj s asansy ra. (Winda je na trzecim piętrze z windą.)
Dnes je chetv rt ik, ne pochva den. (Dzisiaj jest czwartek, nieważ to piąty dzień.)

Ćwiczenie 3: Grupuj słowa

Instrukcja: Podziel dwie liczby na dwie grupy według technicznej cechy będącej kryterium podziału.

Първи до четвърти (ранни порядни числа)

Пети до осми (по-късни порядни числа)

Упражнение 4: Ćwiczenie z konwersacji

Инструкция:

  1. Na którym piętrze mieszka każda osoba? (Na którym piętrze mieszka każda osoba?)
  2. Czy mieszkasz w mieszkaniu? Na którym piętrze mieszkasz? (Czy mieszkasz w mieszkaniu? Na którym piętrze mieszkasz?)

Wytyczne nauczania +/- 10 minut

Przykładowe zwroty:

Стефан живее на деветия етаж.

Stevan mieszka na dziewiątym piętrze.

Катрин живее на десетия етаж.

Katarzyna mieszka na dziesiątym piętrze.

Джулия живее на първия етаж.

Giulia mieszka na pierwszym piętrze.

Живеете в апартамент на шестия етаж.

Mieszkasz w mieszkaniu na szóstym piętrze.

На кой етаж живееш?

Na którym piętrze mieszkasz?

Живея на партерния етаж.

Mieszkam na parterze.

...

Ćwiczenie 5: Karty dialogowe

Instrukcja: Wybierz sytuację i przećwicz rozmowę z nauczycielem lub kolegami z klasy.

Ćwiczenie 6: Wielokrotny wybór

Instrukcja: Wybierz poprawne rozwiązanie

1. _______ месец на годината е януари.

(_______ miesiąc roku to styczeń.)

2. _______ сезон е пролетта, когато започва топлото време.

(_______ sezon to okres, kiedy zaczyna się lato.)

3. _______ седмица на месецa винаги е натоварена в работата ми.

(_______ tydzień miesiąca kwietnia jest świętowany w mojej pracy.)

4. _______ ден от седмицата е четвъртък.

(_______ dzień od tygodnia jest czwartek.)

Ćwiczenie 7: Moja pierwsza lekcja w Bułgarii

Instrukcja:

Аз (Живея - сегашно време) в България вече един месец. Първият месец (Бъда - минало време) интересен и различен за мен. Във втория ден на месеца аз (Започна - минало време) работа в нов офис. На третата седмица моят шеф ми (Покажа - минало време) важни документи. Аз и моите колеги често (Говоря - сегашно време) за време и как правилно да въвеждаме часовете. Третият месец (Започна - минало време) да се чувствам у дома си тук.


Az żyć w Bułgarii wieczorem jest jeden mężczyzna. Pierwszy mężczyzna był zainteresowany i ciekawy o mnie. Wchodzi drugi dzień na mężczyznę i az zapoznawania praca w nowym biurze. Na trzeciego dnia mój szef mi pokazał ważne dokumenty. Az i moi koledzy często mówili o czasie i jak prawidłowo dawać godziny. Trzeci mężczyzna naj-nowszy zapoznania dał się czuć w domu z tobą.

Tabele czasowników

Живея - Żyć

Сегашно време

  • аз живея
  • ти живееш
  • той/тя/то живее
  • ние живеем
  • вие живеете
  • те живеят

Бъда - Być

Минало време

  • аз бях
  • ти беше
  • той/тя/то беше
  • ние бяхме
  • вие бяхте
  • те бяха

Започна - Zapoznawania

Минало време

  • аз започнах
  • ти започна
  • той/тя/то започна
  • ние започнахме
  • вие започнахте
  • те започнаха

Покажа - Pokazać

Минало време

  • аз показах
  • ти показа
  • той/тя/то показа
  • ние показахме
  • вие показахте
  • те показаха

Говоря - Mówić

Сегашно време

  • аз говоря
  • ти говориш
  • той/тя/то говори
  • ние говорим
  • вие говорите
  • те говорят

Nie widzisz postępów, ucząc się samodzielnie? Pracuj z tym materiałem z certyfikowanym nauczycielem!

Chcesz dzisiaj poćwiczyć bułgarski? To możliwe! Skontaktuj się z jednym z naszych nauczycieli już dziś.

Zapisz się teraz!

Porządkowe liczebniki w języku bułgarskim

W tym materiale uczysz się o liczebnikach porządkowych, które w języku bułgarskim służą do wskazywania kolejności rzeczy lub wydarzeń. Jest to poziom A1, czyli podstawowy, przeznaczony dla osób rozpoczynających naukę bułgarskiego.

Podstawowe liczebniki porządkowe

Najważniejsze liczebniki porządkowe to:

  • първи – pierwszy
  • втори – drugi
  • трети – trzeci
  • четвърти – czwarty

Przykłady zastosowania:

  • Той е пети в реда. (On jest piąty w kolejce.)
  • Първата стая е много светла. (Pierwszy pokój jest bardzo jasny.)
  • Моят рожден ден е на втори април. (Moje urodziny są drugiego kwietnia.)

Użycie i formy liczebników porządkowych

Liczebniki porządkowe odmieniają się przez rodzaje, liczby i przypadki, podobnie jak przymiotniki. Warto zauważyć, że końcówki wskazują na rodzaj żeński, męski lub nijaki oraz liczbę pojedynczą lub mnogą.

Przykład w zdaniu i odmiana:

  • вторият студент – drugi student (rodzaj męski)
  • първата улица – pierwsza ulica (rodzaj żeński)
  • третото етаж – trzecie piętro (rodzaj nijaki)

Przydatne wyrażenia i zwroty

  • На кой е редът? – Kto jest następny w kolejce?
  • Това е третият етаж. – To jest trzecie piętro.
  • Днес е четвъртък. – Dzisiaj jest czwartek.

Różnice między językiem polskim a bułgarskim

W języku polskim liczebniki porządkowe są bardzo rozbudowane i odmieniają się przez przypadki, natomiast w języku bułgarskim mają prostszą odmianę, przede wszystkim według rodzaju i liczby, ale bez rozbudowanych przypadków takich jak w polskim.

W bułgarskim często występuje dodatkowa końcówka określająca rodzajnik (np. вториЯТ – drugi z rodzajnikiem określonym), co nie występuje w polskim.

Przykładowe słowa i ich ekwiwalenty:

  • първи – pierwszy
  • втори – drugi
  • трети – trzeci
  • четвърти – czwarty
  • в реда – w kolejce
  • днес – dzisiaj

Te lekcje nie byłyby możliwe bez naszych wspaniałych partnerów🙏