Leer de reële voorwaarde gebruiken met woorden als "als" (voorwaarde) en voorbeelden zoals "Als het regent, zullen we binnen blijven." Ontdek hoe je situaties in de toekomst beschrijft met tegenwoordige tijd en toekomende tijd.
  1. Gebruik de reële voorwaarde bij situaties die mogelijk of waarschijnlijk zijn in de toekomst.
  2. De hoofdzin volgt vaak na de voorwaarde, maar mag ook vooraan staan.
 VoorwaardeHoofdzin
StructuurAls + tegenwoordige tijd toekomende tijd
VoorbeeldenAls het regent, zullen we binnen blijven.
StructuurAls + tegenwoordige tijdimperatief
VoorbeeldenAls je tijd hebt, bel me dan.

Uitzonderingen!

  1. Het woord 'dan'wordt vaak gebruikt bij een imperatief.
  2. De hoofdzin beschrijft het gevolg, niet de voorwaarde.

Oefening 1: De reële voorwaarde

Instructie: Vul het juiste woord in.

Toon vertaling Toon antwoorden

roep, uitnodigt, schenk, kom, zal, zullen

1.
Als je vrienden ..., zal het een gezellige avond worden.
(Als je vrienden uitnodigt, zal het een gezellige avond worden.)
2.
Als je komt, ... we kaartspelletjes spelen.
(Als je komt, zullen we kaartspelletjes spelen.)
3.
Als het diner klaar is, ... dan iedereen aan tafel.
(Als het diner klaar is, roep dan iedereen aan tafel.)
4.
Als je op tijd komt, ... we beginnen met het bordspel.
(Als je op tijd komt, zullen we beginnen met het bordspel.)
5.
Als je mijn vriend wilt ontmoeten, ... ik hem uitnodigen.
(Als je mijn vriend wilt ontmoeten, zal ik hem uitnodigen.)
6.
Als je zin hebt in een gezellige borrel, ... dan langs.
(Als je zin hebt in een gezellige borrel, kom dan langs.)
7.
Als je er zin hebt, ... we een schaakspel spelen.
(Als je er zin hebt, zullen we een schaakspel spelen.)
8.
Als je iets wil geven, ... dan een bos bloemen.
(Als je iets wil geven, schenk dan een bos bloemen.)

Oefening 2: Meerkeuze

Instructie: Kies de correcte zin met een reële voorwaarde die een mogelijke situatie in de toekomst beschrijft.

1.
De voorwaarde gebruikt verleden tijd (had); bij een reële voorwaarde moet het tegenwoordige tijd zijn.
De voorwaarde bevat een toekomende tijdsvorm (zal hebben), wat onjuist is; bij reële voorwaarden gebruiken we altijd de tegenwoordige tijd.
2.
Hier wordt de imperatief in de hoofdzin gebruikt, maar het is een minder geschikte toekomstuiting dan een werkwoord in de toekomende tijd voor deze oefening.
De voorwaarde staat in de verleden tijd (had); bij reële voorwaarden moet dit de tegenwoordige tijd zijn.
3.
De werkwoordvolgorde is incorrect; 'zullen' moet voor het hoofdwerkwoord staan.
De bijzin gebruikt onterecht de toekomende tijd ('zal regenen'); bij reële voorwaarden gebruik je de tegenwoordige tijd.
4.
De woordvolgorde in de hoofdzin is onjuist; dit is geen correcte zinsbouw in het Nederlands.
De voorwaarde staat in de verleden tijd ('was'), wat niet klopt bij een reële voorwaarde.

Introductie tot de reële voorwaarde

In deze les leer je wat de reële voorwaarde is, een grammaticale constructie die gebruikt wordt om mogelijke of waarschijnlijke situaties in de toekomst te beschrijven. Dit is een belangrijk onderdeel van het Nederlands om toekomstige gebeurtenissen aan te geven die afhankelijk zijn van een bepaalde voorwaarde.

Wat is de reële voorwaarde?

De reële voorwaarde drukt uit onder welke omstandigheden iets zal gebeuren. De voorwaarde is realistisch en kan in de toekomst plaatshebben. Bijvoorbeeld: Als het regent, zullen we binnen blijven.

Structuur van de reële voorwaarde

  • Voorwaardelijke bijzin: begint meestal met als en gebruikt de tegenwoordige tijd.
  • Hoofdzin: geeft het gevolg of resultaat van die voorwaarde, meestal in de toekomende tijd of als imperatief.

Voorbeelden

  • Als het regent, zullen we binnen blijven.
  • Als je tijd hebt, bel me dan.

Belangrijke punten

  • De voorwaardelijke bijzin staat meestal aan het begin van de zin, maar kan ook achteraan staan.
  • Het woord dan wordt vaak gebruikt bij de combinatie van een voorwaardelijke bijzin en een imperatief.
  • De hoofdzin beschrijft altijd het gevolg, niet de voorwaarde.

Specifieke verschillen en handige uitdrukkingen

Voor Nederlandstalige studenten die tegelijkertijd Nederlands leren, is het belangrijk te weten dat de reële voorwaarde altijd de tegenwoordige tijd in de voorwaardelijke bijzin gebruikt, terwijl in sommige andere talen of dialecten ook de toekomende tijd gebruikt kan worden. Bijvoorbeeld in het Engels zegt men "If it rains" (tegenwoordige tijd), terwijl in het Nederlands soms het verschil tussen tijden subtieler is.

Handige woorden en uitdrukkingen:

  • Als – introducerend woord voor de voorwaarde
  • Dan – vaak gebruikt voor het koppelen van de hoofdzin bij imperatieven
  • Toekomstige tijd (zoals zullen + infinitief) – om gevolgen in de toekomst te beschrijven

Let ook op de correcte woordvolgorde in bijzinnen en hoofdzin om de betekenis helder te houden.

Geschreven door

Deze inhoud is ontworpen en beoordeeld door het coLanguage pedagogisch team. Over coLanguage

Profile Picture

Kato De Paepe

Zakendoen en talen

KdG University of Applied Sciences and Arts Antwerp

University_Logo

Laatst bijgewerkt:

maandag, 01/09/2025 10:22