Leer onbepaalde telwoorden die een onduidelijke hoeveelheid aangeven, zoals veel (grote hoeveelheid), weinig (kleine hoeveelheid), wat (onbepaalde hoeveelheid) en enkele uitzonderingen op verbuigingen zoals bij enige en sommige.
  1. Onbepaalde telwoorden duiden een onbekende hoeveelheid aan.
  2. Sommige onbepaalde telwoorden krijgen een -e als ze voor een zelfstandig naamwoord staan.
  3. Enige en sommige krijgen een -n als ze zelfstandig voor personen in het meervoud gebruikt worden..
TelwoordGebruikVoorbeeld
veelgrote hoeveelheidEr zijn veel schapen op de wei.
weinigkleine hoeveelheidEr zij weinig kippen op de boerderij.
watonbepaalde hoeveelheidWil je wat melk?
enigebeperkte hoeveelheidHij heeft sinds enige jaren een boerderij.
sommigeniet iedereenSommige mensen houden niet van het platteland.
een paareen klein aantalIk zie een paar kippen op de boerderij.
genoegvoldoendeWe hebben genoeg voedsel voor vandaag.
geennietsEr is geen melk meer.

Uitzonderingen!

  1. Een paar, wat, genoeg krijgen geen -e achteraan.

Oefening 1: Onbepaalde telwoorden (veel, weinig, wat)

Instructie: Vul het juiste woord in.

Toon vertaling Toon antwoorden

veel, weinig, wat, Sommigen, geen, genoeg, een paar

1. Onbepaalde hoeveelheid:
Neem je ... fruit mee van de boerderij?
(Neem je wat fruit mee van de boerderij?)
2. Kleine hoeveelheid:
De boer heeft ... tijd om te rusten.
(De boer heeft weinig tijd om te rusten.)
3. Grote hoeveelheid:
Op het platteland lopen er ... koeien rond.
(Op het platteland lopen er veel koeien rond.)
4. Een klein aantal:
Er staan ... paarden in de stal.
(Er staan een paar paarden in de stal.)
5. Niet iedereen:
... houden niet van de natuur.
(Sommigen houden niet van de natuur.)
6. Niets:
Het paard is uitgehongerd, hij krijgt ... voedsel.
(Het paard is uitgehongerd, hij krijgt geen voedsel.)
7. Voldoende:
We hebben ... hooi voor de schapen.
(We hebben genoeg hooi voor de schapen.)

Oefening 2: Meerkeuze

Instructie: Kies de correcte zin met een samengesteld zelfstandig naamwoord. Let op de juiste vorm en het gebruik van tussen-s en tussen-en.

1.
'Boerderij deur' moet één samengesteld woord zijn: 'boerderijdeur'.
'Dorp plein' moet één samengesteld woord zijn: 'dorpsplein'.
2.
'Woordboek' mist de tussen-n: het moet 'woordenboek' zijn.
'Woordenboek' moet aan elkaar geschreven worden als samengesteld zelfstandig naamwoord.
3.
'Hondenhok' is samengesteld, maar 'grote hondenhok' moet correct lidwoord hebben: bijvoorbeeld 'een groot hondenhok'.
'Paard wei' moet één woord zijn: 'paardenwei'.
4.
'Varken stal' moet één samengesteld woord zijn: 'varkensstal'.
'Veel schapen in de varkensstal' is onlogisch, want een varkensstal is voor varkens, niet voor schapen.

Onbepaalde telwoorden in het Nederlands

Deze les behandelt onbepaalde telwoorden, die gebruikt worden om een onduidelijke of onbekende hoeveelheid aan te geven. Voorbeelden van zulke woorden zijn veel (grote hoeveelheid), weinig (kleine hoeveelheid), wat (onbepaalde hoeveelheid), enige (beperkte hoeveelheid), sommige (niet iedereen), een paar (klein aantal), genoeg (voldoende) en geen (niets). In zinnen als "Er zijn veel schapen op de wei" of "Er is geen melk meer" zie je hoe deze woorden functioneren om de hoeveelheid uit te drukken zonder een exact getal te noemen.

Gebruik en vormen

  • Veel: drukt een grote hoeveelheid uit.
  • Weinig: gebruikt voor een kleine hoeveelheid.
  • Wat: onbepaalde hoeveelheid, vaak in informele contexten.
  • Enige en sommige: duiden een beperkte hoeveelheid of een deel van een groep aan.
  • Een paar: verwijst naar een klein aantal.
  • Genoeg: geeft aan dat er voldoende is.
  • Geen: geeft de afwezigheid van iets aan, oftewel niets.

Grammaticale bijzonderheden

Let op dat sommige onbepaalde telwoorden een -e krijgen als ze voor een zelfstandig naamwoord staan. Bijvoorbeeld: "veel appels" maar "veel appels" blijft "veel" zonder -e als het zelfstandig naamwoord meervoud is.

Verder krijgen enige en sommige een -n als ze zelfstandig en in meervoud voor personen gebruikt worden, zoals in "enigen zijn aanwezig" of "sommigen vinden dat...". Dergelijke vormen zijn formeel en komen vooral in geschreven taal voor.

De woorden een paar, wat en genoeg krijgen nooit een -e achteraan, ongeacht hun positie in de zin.

Praktische tips voor gebruik

  • Gebruik veel en weinig om duidelijke verschillen in hoeveelheid aan te geven in dagelijkse situaties.
  • Wat is erg geschikt voor informele verzoeken, zoals "Wil je wat melk?"
  • Geen helpt bij het ontkennen of aangeven van de afwezigheid van iets.
  • Let op het juiste gebruik van verbuigingen bij enige en sommige, vooral in formele teksten.

Verschillen en nuttige uitdrukkingen

Aangezien de instructietaal ook Nederlands is, hoeven er geen vertalingen of vergelijkingen met een andere taal te worden gemaakt. Wel is het nuttig om enkele veelgebruikte uitdrukkingen met onbepaalde telwoorden te kennen, zoals:

  • "Er zijn veel mogelijkheden."
  • "Ik heb geen idee."
  • "We hebben genoeg tijd."
  • "Een paar mensen kwamen te laat."

Deze uitdrukkingen helpen bij het beter begrijpen en toepassen van onbepaalde telwoorden in verschillende contexten.

Geschreven door

Deze inhoud is ontworpen en beoordeeld door het coLanguage pedagogisch team. Over coLanguage

Profile Picture

Kato De Paepe

Zakendoen en talen

KdG University of Applied Sciences and Arts Antwerp

University_Logo

Laatst bijgewerkt:

donderdag, 16/10/2025 06:24