Leer hoe je zinnen ontkent in het Nederlands met de woorden 'niet' en 'geen', bijvoorbeeld: 'Ik werk niet' en 'Ik heb geen auto'. Dit is essentieel voor dagelijkse communicatie op A1-niveau.
  1. 'Niet' staat meestal achter het werkwoord of voor het woord dat ontkend wordt.
  2. Bij een zin met infinitief wordt 'niet' meestal achter de infinitief geplaatst, behalve wanneer er nog een vervoegd werkwoord in de hoofdzin staat.
TypePositiefNegatief

 

Zinnen met niet

Werk je?

Studeren jullie?

Nee, ik werk niet

Nee, wij studeren niet.

Werk je in Utrecht?

Studeren jullie in Amsterdam?

Wij Nee, ik werk niet in Utrecht.

Nee, wij studeren niet in Amsterdam.

Zinnen met geen

Werk je hard?

Spreken jullie goed Nederlands?

Nee, ik werk niet hard.

Nee, wij spreken niet goed Nederlands.

Heb je een auto? 

Spreek je Chinees?

Hebben jullie kinderen?

Nee, ik heb geen auto. 

Nee, ik spreek geen Chinees.

Nee, wij hebben geen kinderen.

Oefening 1: Negatie

Instructie: Vul het juiste woord in.

Toon vertaling Toon antwoorden

geen, niet

1.
Mijn zus is ... zo open over haar gevoelens.
(Mijn zus is niet zo open over haar gevoelens.)
2.
Het is ... slimme jongen.
(Het is geen slimme jongen.)
3.
We hebben elkaar gisteren ... ontmoet.
(We hebben elkaar gisteren niet ontmoet.)
4.
Hij lijkt onvriendelijk, want hij toont ... interesse.
(Hij lijkt onvriendelijk, want hij toont geen interesse.)
5.
Het is ... eerlijk.
(Het is niet eerlijk.)
6.
De jongen is ... zo gesloten als zijn vader.
(De jongen is niet zo gesloten als zijn vader.)

Oefening 2: Meerkeuze

Instructie: Kies de juiste oplossing

1. Ik ben ___ vriendelijk.


2. Zij heeft ___ geduld.


3. Wij spreken ___ hard.


4. Hij eet ___ vlees.


5. Ik kan ___ lachen als ik boos ben.


6. Jij werkt vandaag ___ hard.


Inleiding tot Negatie in het Nederlands

Deze les behandelt een belangrijk onderdeel van de Nederlandse taal: negatie. Je leert hoe je zinnen ontkent met de woorden niet en geen. Dit is essentieel voor het vormen van juiste negatieve zinnen in het dagelijks Nederlands, vooral op A1-niveau.

Negatie met "niet"

Het woord niet gebruik je om werkwoorden, bijwoorden en bijvoeglijke naamwoorden te ontkennen. Het komt meestal achter het werkwoord te staan. Bijvoorbeeld:

  • Werk je?Nee, ik werk niet.
  • Studeren jullie in Amsterdam?Nee, wij studeren niet in Amsterdam.

Bij zinnen met een infinitief komt niet meestal direct achter de infinitief, behalve als er een vervoegd werkwoord is in de hoofdzin.

Negatie met "geen"

Geen gebruik je om zelfstandige naamwoorden te ontkennen die geen lidwoord hebben. Bijvoorbeeld:

  • Heb je een auto?Nee, ik heb geen auto.
  • Spreek je Chinees?Nee, ik spreek geen Chinees.
  • Hebben jullie kinderen?Nee, wij hebben geen kinderen.

Belangrijke punten om te onthouden

  • Niet wordt gebruikt met werkwoorden, bijwoorden en bijvoeglijke naamwoorden.
  • Geen wordt gebruikt om zelfstandige naamwoorden zonder lidwoord te ontkennen.
  • De positie van niet in de zin hangt af van het type zin en de plaats van het werkwoord.

Opmerkingen over verschil met andere talen

In veel talen wordt negatie op een andere manier uitgedrukt dan in het Nederlands. Bijvoorbeeld, in het Engels komt het woord 'not' meestal direct na het hulpwerkwoord. In het Nederlands kan niet op meerdere plaatsen staan afhankelijk van de zin. Daarnaast bestaat er het onderscheid tussen niet en geen, wat in sommige talen niet bestaat. Het leren herkennen wanneer je geen moet gebruiken in plaats van niet helpt bij het correct formuleren van negatieve zinnen.

Handige uitdrukkingen

  • Ik werk niet. – Ik doe mijn werk niet.
  • Ik heb geen tijd. – Ik beschik niet over tijd.
  • Dat is niet moeilijk. – Het is eenvoudig.
  • Wij hebben geen huisdieren. – Er zijn geen huisdieren bij ons.

Deze kennis vormt de basis voor het begrijpen en gebruiken van negatie in het dagelijks Nederlands. Oefen met het herkennen en toepassen van niet en geen om je taalvaardigheid te versterken.

Geschreven door

Deze inhoud is ontworpen en beoordeeld door het coLanguage pedagogisch team. Over coLanguage

Profile Picture

Kato De Paepe

Zakendoen en talen

KdG University of Applied Sciences and Arts Antwerp

University_Logo

Laatst bijgewerkt:

dinsdag, 07/10/2025 03:18