W tej lekcji poznasz niemieckie spójniki „damit” i „um ... zu”, które służą do wyrażania celu lub zamiaru. Nauczysz się używać zdań podrzędnych z „damit” oraz konstrukcji bezokolicznikowych z „um ... zu”, np. „Ich buche ein Hostel, damit wir günstig übernachten” i „Ich reserviere ein Zimmer, um bequem zu schlafen”.
  1. damit i um ... zu służą do łączenia zdań i wyrażania w ten sposób celu lub intencji.
  2. um ... zu jest trochę bardziej formalne lub pisemne
KonjunktionErklärungBeispiel
damitNebensatz zeigt Absicht/Ziel (Zdanie podrzędne wyraża zamiar/cel)Ich buche ein Hostel, damit wir günstig übernachten.
um ... zuInfinitivkonstruktion für Absicht/Ziel (konstrukcja bezokolicznikowa wyrażająca zamiar/cel)Ich reserviere ein Doppelzimmer, um bequem zu schlafen.

Wyjątki!

  1. damit = zdanie podrzędne z czasownikiem na końcu jest obowiązkowe
  2. um ... zu może być używane tylko dla podmiotu zdania głównego

Ćwiczenie 1: Finalsätze mit damit und um ... zu

Instrukcja: Wstaw poprawne słowo.

Pokaż tłumaczenie Pokaż odpowiedzi

damit, um

1.
"Ich habe die Halbpension gebucht, ... besser zu essen.",
(Zamówiłem półpensję, żeby lepiej jeść.)
2.
"Ich habe das Hostel gebucht, ... sicher zu schlafen.",
(Zarezerwowałem hostel, aby spać bezpiecznie.)
3.
"Das Reisebüro bestätigt die Buchung, ... alles klar ist.",
(Biuro podróży potwierdza rezerwację, aby wszystko było jasne.)
4.
"Ich buche ein Hostel, ... wir günstig übernachten.",
(Rezerwuję hostel, abyśmy mogli tanio nocować.)
5.
"Wir wollen die Vollpension, ... wir nicht selbst kochen.",
(Chcemy pełne wyżywienie, żeby nie gotować sami.)
6.
"Wir buchen die Unterkunft früh, ... alles bestätigt wird.",
(Rezerwujemy zakwaterowanie wcześnie, aby wszystko zostało potwierdzone.)
7.
"Ich finde ein Hostel, ... günstig zu übernachten.",
(Szukam hostelu, aby tanio przenocować.)
8.
"Ich reserviere ein Doppelzimmer, ... bequem zu schlafen.",
(Rezerwuję pokój dwuosobowy, aby wygodnie spać.)

Ćwiczenie 2: Wielokrotny wybór

Instrukcja: Wybierz zdanie, które jest gramatycznie poprawne i poprawnie wyraża cel lub zamiar za pomocą 'damit' lub 'um ... zu'.

1.
'damit' wymaga zdania podrzędnego z odmienionym czasownikiem na końcu; 'um' nie może być tu łączone.
Po 'um' w języku niemieckim następuje bezokolicznik z 'zu'; tutaj brakuje 'zu' i szyk zdania jest błędny.
2.
Zdanie podrzędne z 'damit' wymaga odmienionego czasownika na końcu, tutaj błędnie jest użyty bezokolicznik.
'um ... zu' musi być użyte z bezokolicznikiem + 'zu', nie ze zdaniem podrzędnym z odmienionym czasownikiem.
3.
Po 'um ... zu' następna część musi być bezokolicznikiem, nie zdaniem podrzędnym z czasownikiem na końcu.
'damit' i 'um' nie mogą być łączone razem jako spójniki.
4.
'um' i 'damit' są tu błędnie połączone, to jest niepoprawne gramatycznie.
Zdanie podrzędne z 'damit' potrzebuje odmienionego czasownika na końcu, nie bezokolicznika.

Finalsätze mit damit und um ... zu

W tej lekcji poznasz dwa sposoby łączenia zdań w języku niemieckim, które wyrażają cel lub zamiar działania: damit oraz konstrukcję um ... zu. Oba służą do wskazania, dlaczego coś jest robione, jednak różnią się budową i użyciem.

Co to są Finalsätze?

Finalsätze to zdania podrzędne, które wyrażają cel, jaki chce osiągnąć podmiot zdania głównego. Przykładowo, mówiąc Ich buche ein Hostel, damit wir günstig übernachten, wskazujemy, jaki jest cel rezerwacji hostelu.

Użycie damit

  • damit wprowadza zdanie podrzędne (Nebensatz) -> orzeczenie stoi na końcu zdania
  • W zdaniu podrzędnym za pomocą damit wyrażamy cel lub zamiar
  • Podmiot zdania głównego i podrzędnego może być różny
  • Przykład: Ich buche ein Hostel, damit wir günstig übernachten.

Użycie konstrukcji um ... zu

  • Konstrukcja ta składa się z um + bezokolicznik z zu (um ... zu + Infinitiv)
  • Za jej pomocą wyrażamy cel lub zamiar, ale tylko gdy podmiot zdania głównego i bezokolicznika jest ten sam
  • Forma ta jest bardziej formalna lub używana w języku pisanym
  • Przykład: Ich reserviere ein Doppelzimmer, um bequem zu schlafen.

Porównanie

  • damit wymaga zdania podrzędnego z czasownikiem na końcu
  • um ... zu wymaga konstrukcji z bezokolicznikiem i zu
  • um ... zu nie może być użyte, jeśli podmioty są różne – wtedy używamy damit
  • Przykład różnicy: Ich buche einen Tisch, damit wir zusammen essen können. (różni się podmiot) vs. Ich buche einen Tisch, um zusammen zu essen. (podmiot ten sam)

Ważne słowa i wyrażenia związane z celami

  • planen – planować
  • buchen – rezerwować
  • bestätigen – potwierdzać
  • günstig – korzystnie, tanio
  • bequem – wygodnie

Porównanie językowe dla Polaków uczących niemieckiego

W języku polskim cel wyrażamy często za pomocą spójnika aby lub bezokolicznika poprzedzonego żeby. Przykład:

  • Rezerwuję pokój, aby spać wygodnie. (podobne do użycia damit)
  • Rezerwuję pokój, żeby wygodnie spać. (bliższe konstrukcji um ... zu)

Jednak niemiecka różnica między damit i um ... zu w kwestii podmiotu nie ma bezpośredniego odpowiednika w polskim, dlatego warto zwrócić na to uwagę.

Przydatne zwroty:

  • damit – aby, po to, żeby (wprowadza zdanie podrzędne)
  • um ... zu – po to, aby (następuje bezokolicznik z 'zu')

Napisane przez

Ta treść została zaprojektowana i sprawdzona przez zespół pedagogiczny coLanguage. O coLanguage

Profile Picture

Louis Fernando Hess

licencjat nauk ścisłych - międzykulturowa psychologia biznesu

Hamm-Lippstadt University of Applied Sciences

University_Logo

Niemcy


Ostatnia aktualizacja:

wtorek, 14/10/2025 22:10