Poznaj nevenschikkende voegwoorden jak en, maar, of oraz onderschikkende voegwoorden jak als, dat, omdat. Naucz się, jak poprawnie łączyć zdania i używać konstrukcji om te + infinitief, np. Piet gaat met pensioen om te rusten.
- Przy spójnikach współrzędnych czasownik stoi na drugim miejscu.
- W zdaniach podrzędnych czasownik pojawia się zawsze na samym końcu.
| Categorie (Kategoria) | Voegwoorden (Spójniki) | Voorbeeldzin (Zdanie przykładowe) |
|---|---|---|
| Nevenschikkende voegwoorden (spójniki współrzędne) | en maar of want | Ik ga met pensioen en ik geniet van mijn vrije tijd. (Przechodzę na emeryturę i cieszę się z mojego wolnego czasu.) Ik mag met pensioen, maar ik wil dit nog niet. (Mogę przejść na emeryturę, ale jeszcze tego nie chcę.) Wil je straks naar het strand of zwembad? (Chcesz później iść na plażę lub na basen?) Ik ga met pensioen want ik heb lang gewerkt. (Przechodzę na emeryturę bo długo pracowałem.) |
| Onderschikkende voegwoorden (Spójniki podrzędne) | als dat of omdat | Wat ga je doen als je met pensioen bent? (Co zrobisz jeśli przejdziesz na emeryturę?) Ik hoop dat ik gauw op pensioen mag. (Mam nadzieję, że wkrótce będę mógł przejść na emeryturę.) Ik vraag hem of hij vrijwilligerswerk doet. (Pytam go czy robi wolontariat.) Ik ga men pensioen omdat ik oud ben. (Idę na emeryturę ponieważ jestem stary.) |
| Voegwoorden (Spójniki) + te + infinitief | om zonder | Piet gaat met pensioen om te rusten. (Piet przechodzi na emeryturę po to, żeby odpocząć.) Je kan niet met pensioen zonder een risico te nemen. (Nie możesz przejść na emeryturę bez podjęcia ryzyka.) |
Ćwiczenie 1: Nevenschikkende en onderschikkende voegwoorden
Instrukcja: Wstaw poprawne słowo.
want, en, omdat, om, of, zonder, maar
1.
Ik ga naar buiten ... ik geniet van het mooie weer.
(Wychodzę na zewnątrz i cieszę się ładną pogodą.)
2.
Wil je naar het strand ... naar het zwembad in je vrije tijd?
(Czy chcesz iść na plażę czy na basen w swoim wolnym czasie?)
3.
Ik beslis om met pensioen te gaan ... meer vrije tijd te hebben.
(Postanawiam przejść na emeryturę, aby mieć więcej wolnego czasu.)
4.
Ik neem het risico, ... ik wil genieten van het leven.
(Podejmuję ryzyko, bo chcę cieszyć się życiem.)
5.
Het pensioen is belangrijk, ... ik wil me ook niet vervelen.
(Emerytura jest ważna, ale nie chcę się też nudzić.)
6.
Ik doe vrijwilligerswerk ... ik veel vrije tijd heb.
(Wolontariat robię, ponieważ mam dużo wolnego czasu.)
7.
Hij ging weg, ... iets te zeggen.
(Odszedł, nie mówiąc nic.)
8.
Wil je vrijwilligerswerk doen ... ga niet toen tijdens je pensioen?
(Czy chcesz robić wolontariat czy nie podczas emerytury?)
Ćwiczenie 2: Wielokrotny wybór
Instrukcja: Wybierz poprawne zdanie dotyczące spójników współrzędnych i podrzędnych.
1.
Błąd: czasownik musi stać zaraz po podmiocie przy spójnikach współrzędnych.
Negacja jest tu źle umieszczona; szyk zdania jest nieprawidłowy z powodu dodatkowego słowa po czasowniku.
2.
Przy spójniku podrzędnym 'że' czasownik powinien stać na końcu, a nie zaraz po podmiocie.
Błędny szyk zdania przy spójnikach podrzędnych; czasownik powinien być na samym końcu.
3.
Błąd: czasownik powinien stać na końcu zdania podrzędnego przy spójniku 'czy'.
Zły szyk; czasownik powinien być na końcu, a nie zaraz po 'czy'.
4.
Niepełny bezokolicznik; cały czasownik powinien być po 'te'.
Nieprawidłowy szyk; cały czasownik powinien być po 'te', a nie przed.
