Wytyczne nauczania +/- 15 minut

W tej lekcji poznasz różnicę między voltooid tegenwoordige tijd i onvoltooid verleden tijd, ucząc się słów takich jak wonen (mieszkać), was (było), stemde (głosował) czy verhuisd (przeprowadził się). Nauczysz się używać czasów przeszłych do opisu nawyków, wydarzeń i zakończonych czynności.
  1. Czas onvoltooid verleden tijd jest używany do opisywania wydarzeń, które następowały po sobie w przeszłości.
  2. De onvoltooid verleden tijd jest także używany do opisywania zwyczajów, długotrwałych czynności lub powtarzających się zdarzeń z przeszłości.
  3. De voltooid tegenwoordige tijd jest używany przy akcjach, które zostały zakończone.
Gebruiksmoment (Moment użycia)Tijdsvorm (Czas gramatyczny)Voorbeeld (Przykład)
Gewoonte (Nawyk)ovtAls kind woonde ik in Brussel. (Jako dziecko mieszkałem w Brukseli.)
Beschrijving (Opis)ovtHet was koud en donker. (Było zimno i ciemno.)
Gebeurtenis op een specifiek moment in het verleden (Wydarzenie w określonym momencie w przeszłości)ovtGisteren stemde hij voor de eerste keer. (Wczoraj głosował po raz pierwszy.)
Twee handelingen vlak na elkaar (Dwie czynności jedna po drugiej)ovtHij kwam binnen en bracht het nieuws. (On przyszedł i przyniósł wiadomości.)
Afgeronde actie (Zakończona czynność)vttZe heeft gestemd en wacht op de uitslag. (Ze zagłosowała i czeka na wynik.)
Verandering of beweging (Zmiana lub ruch)vttHij is verhuisd naar Gent. (On przeprowadził się do Gandawy.)

Ćwiczenie 1: Voltooid tegenwoordige tijd of onvoltooid verleden tijd?

Instrukcja: Wstaw poprawne słowo.

Pokaż tłumaczenie Pokaż odpowiedzi

heb gestemd, heeft gewerkt, werkte, sprak, stemde

1.
Ik ... tijdens de verkiezingen.
(Głosowałem podczas wyborów.)
2.
Vroeger ... hij altijd voor dezelfde partij.
(Kiedyś zawsze głosował na tę samą partię.)
3.
De minister ... over de situatie tijdens de vergadering.
(Minister mówił o sytuacji podczas spotkania.)
4.
Zij ... in de regering van het land.
(Ona pracowała w rządzie kraju.)
5.
De minister ... met de koning over het plan.
(Minister rozmawiał z królem o planie.)
6.
Zij ... vaak met de rechter tijdens haar stage.
(Ona często pracowała z sędzią podczas swojego stażu.)

Ćwiczenie 2: Wielokrotny wybór

Instrukcja: Wybierz poprawne zdanie, które prawidłowo używa czasu teraźniejszego dokonanego lub przeszłego niedokonanego, zgodnie z kontekstem i według gramatyki niderlandzkiej.

1.
Błędne użycie czasu teraźniejszego dokonanego; dla konkretnego zdarzenia z przeszłości poprawny jest czas przeszły niedokonany.
Sprzeczne określenie czasu: „begonnen gisteren” jest w czasie przeszłym, podczas gdy „zijn nog bezig” wskazuje na czynność obecną; to jest gramatycznie niepoprawne.
2.
Niepoprawna forma imiesłowu czasu przeszłego; powinno być 'uitgebracht'.
Czas przeszły niedokonany jest tutaj użyty niepoprawnie, ponieważ czynność jest zakończona i istotna dla teraźniejszości; poprawny jest czas teraźniejszy dokonany.
3.
Czas teraźniejszy jest błędny dla sytuacji, która miała miejsce w przeszłości; poprawny jest czas przeszły niedokonany 'stemde'.
Czas teraźniejszy dokonany jest tutaj niepoprawny, ponieważ chodzi o zwyczaj z przeszłości, do którego należy stosować czas przeszły niedokonany.
4.
Sprzeczne czasy w jednym zdaniu; czas teraźniejszy dokonany i czas przeszły nie pasują bez wyraźnego kontekstu.
Czas przeszły niedokonany opisuje czynność bez powiązania z teraźniejszością; tutaj lepiej pasuje czas teraźniejszy dokonany, ponieważ przeprowadzka ma aktualne znaczenie.

Voltooid tegenwoordige tijd of onvoltooid verleden tijd?

Ta lekcja koncentruje się na dwóch ważnych czasach przeszłych w języku niderlandzkim: onvoltooid verleden tijd (OVT) oraz voltooid tegenwoordige tijd (VTT). Nauczysz się, kiedy stosować każdy z nich, poznasz przykłady zdań i zrozumiesz różnice w ich użyciu.

Użycie onvoltooid verleden tijd (OVT)

Ten czas używamy do opisu:

  • nałogów i zwyczajów z przeszłości
    Przykład: Als kind woonde ik in Brussel.
  • opisów sytuacji i stanów w przeszłości
    Przykład: Het was koud en donker.
  • wydarzeń mających miejsce w konkretnym momencie w przeszłości
    Przykład: Gisteren stemde hij voor de eerste keer.
  • dwóch zdarzeń następujących po sobie
    Przykład: Hij kwam binnen en bracht het nieuws.

Użycie voltooid tegenwoordige tijd (VTT)

VTT stosujemy, gdy mówimy o:

  • zakończonych czynnościach mających wpływ na teraźniejszość
    Przykład: Ze heeft gestemd en wacht op de uitslag.
  • zmianach lub ruchach z aktualnym znaczeniem
    Przykład: Hij is verhuisd naar Gent.

Podsumowanie różnic

Dla działań rutynowych, opisów i wydarzeń w konkretnych momentach w przeszłości używaj onvoltooid verleden tijd. Jeśli zaś chodzi o czynności zakończone, które mają skutki lub znaczenie dla teraźniejszości, wybieraj voltooid tegenwoordige tijd.

Ważne słowa i przykłady

  • woonde – mieszkałem/mieszkałam (przeszła czynność, zwyczaj)
  • was – było (opis stanu)
  • stemde – głosował (konkretne wydarzenie)
  • heeft gestemd – zagłosowała (akcja zakończona)
  • is verhuisd – przeprowadził się (zmiana miejsca z aktualnym znaczeniem)

Różnice między językiem polskim a niderlandzkim

W języku polskim przeszłość wyrażana jest w formie czasu przeszłego prostego i złożonego (np. „mieszkałem” versus „byłem mieszkającym”). W niderlandzkim rozróżniamy dwie formy: onvoltooid verleden tijd – odpowiadający polskiemu czasowi przeszłemu prostemu w większości zastosowań, oraz voltooid tegenwoordige tijd, który często łączy cechy czasu przeszłego i teraźniejszego – podkreśla zakończoną czynność ze skutkiem w teraźniejszości.

Przydatne zwroty i słowa, które warto znać:

  • stemmen – głosować
  • verhuizen – przeprowadzać się
  • gebeuren – wydarzyć się
  • gewoonte – nałóg, zwyczaj

Napisane przez

Ta treść została zaprojektowana i sprawdzona przez zespół pedagogiczny coLanguage. O coLanguage

Profile Picture

Kato De Paepe

Biznes i języki

KdG University of Applied Sciences and Arts Antwerp

University_Logo

Ostatnia aktualizacja:

czwartek, 17/07/2025 20:46