Poznaj zasady zgody między zaimkami dopełnienia bliższego (lo, la, li, le) a participium passato, ucząc się prawidłowych form jak 'l'ho fatto' czy 'le abbiamo viste'.
  1. Zaimek dopełnieniowy zastępuje dopełnienie bliższe.
  2. Zaimek dopełnienia bliższego należy umieścić przed czasownikiem posiłkowym avere.
Pronome (Zaimek)Verbo avere + participio (Czasownik avere + imiesłów bierny)Esempio (Przykład)
LoAvere + fattoHai fatto volontariato? Sì, l'ho fatto. (Czy zrobiłeś wolontariat? Tak, zrobiłem go.)
LaAvere + vistoAvete visto la mia amica? Sì, l'abbiamo vista. (Widzieliście moją przyjaciółkę? Tak, widzieliśmy ją.)
LiAvere + chiamatoHa chiamato i pensionati? Sì, li ha chiamati. (Czy zadzwonił do emerytów? Tak, zadzwonił do nich.)
LeAvere + lettoAvete letto le lettere? Sì, le abbiamo lette. (Czy czytaliście listy? Tak, przeczytaliśmy je.)

Wyjątki!

  1. Zgoda jest fakultatywna dla pierwszej i drugiej osoby liczby pojedynczej i mnogiej: można powiedzieć sia 'non mi hanno chiamato', sia 'non mi hanno chiamata'.

Ćwiczenie 1: L'accordo tra i pronomi diretti e il participio passato

Instrukcja: Wstaw poprawne słowo.

Pokaż tłumaczenie Pokaż odpowiedzi

l'ho vista, li abbiamo valutati, le abbiamo fatte, Le abbiamo considerate, le abbiamo viste, l'ha ricevuta, l'ha incontrato, l'ho raggiunto

1.
Hai visto Lucia? Sì, ... ieri al volontariato.
(Widziałeś Lucię? Tak, widziałem ją wczoraj na wolontariacie.)
2.
Avete fatto le attività? Sì, ... tutte.
(Zrobiliście zadania? Tak, zrobiliśmy je wszystkie.)
3.
Hai raggiunto l'obbiettivo? Sì, ... finalmente.
(Czy osiągnąłeś cel? Tak, w końcu go osiągnąłem.)
4.
Avete considerato tutte le possibilità? ... con attenzione.
(Czy rozważyliście wszystkie możliwości? Rozważyliśmy je uważnie.)
5.
Ha incontrato il pensionato? Sì, ... oggi.
(Czy spotkał emeryta? Tak, spotkał go dziś.)
6.
Avete valutato i rischi? Sì, ... prima.
(Czy oceniliście ryzyko? Tak, oceniliśmy je wcześniej.)
7.
Avete visto le amiche? Sì, ... al parco.
(Widzieliście przyjaciółki? Tak, widzieliśmy je w parku.)
8.
Ha ricevuto la lettera? Sì, ... ieri.
(Czy otrzymał list? Tak, otrzymał go wczoraj.)

Ćwiczenie 2: Wielokrotny wybór

Instrukcja: Wybierz poprawne zdanie, które respektuje zgodność między zaimkami bezpośrednimi a imiesłowem przeszłym, w realistycznych kontekstach związanych z życiem codziennym lub pracą po przejściu na emeryturę.

1.
Błąd zgody: imiesłów przeszły 'invitati' jest w rodzaju męskim liczby mnogiej, podczas gdy zaimek 'le' wymaga formy żeńskiej liczby mnogiej 'invitate'.
Błąd zgody: 'le' wskazuje liczbę mnogą żeńską, a 'invitata' jest liczbą pojedynczą żeńską, brakuje zgodności liczby.
2.
Błąd zgody: imiesłów przeszły 'chiamato' jest w rodzaju męskim liczby pojedynczej, podczas gdy zaimek 'la' wymaga formy żeńskiej liczby pojedynczej 'chiamata'.
Błąd w użyciu zaimka bezpośredniego: 'lo' jest rodzaju męskiego liczby pojedynczej, podczas gdy dopełnienie jest rodzaju żeńskiego liczby pojedynczej; poprawne jest 'l'' lub 'la'.
3.
Błąd zgody: 'incontrate' jest w rodzaju żeńskim liczby mnogiej, podczas gdy zaimek 'li' jest w rodzaju męskim liczby mnogiej; potrzebna jest forma męska liczby mnogiej 'incontrati'.
Błąd w zaimku i zgodności: 'le' jest rodzaju żeńskiego liczby mnogiej, a 'incontrati' jest rodzaju męskiego liczby mnogiej, brak zgodności między zaimkiem a imiesłowem.
4.
Błąd w użyciu zaimka bezpośredniego: 'lo' jest rodzaju męskiego liczby pojedynczej, podczas gdy dopełnienie jest rodzaju żeńskiego liczby pojedynczej; poprawne jest 'l'' lub 'la'.
Błąd zgody: 'visto' jest rodzaju męskiego liczby pojedynczej, podczas gdy zaimek wskazuje liczbę pojedynczą żeńską; wymagana jest forma 'vista'.

Porozumienie między zaimkami dopełnienia bliższego a imiesłowem przeszłym

W tym rozdziale nauczysz się, jak w języku włoskim zaimki dopełnienia bliższego w trzeciej osobie zgadzają się z imiesłowem przeszłym w czasach złożonych z czasownikiem avere. To ważny element gramatyki, który pozwala poprawnie budować zdania opisujące przeszłe działania.

Jak działa porozumienie (accordo)?

Zaimki dopełnienia bliższego zastępują dopełnienie bliższe (kogo? co?) i stoją przed czasownikiem pomocniczym avere. Imiesłów przeszły zgadza się z tym zaimkiem pod względem rodzaju i liczby, ale tylko w trzeciej osobie (lui/lei/essi/esse).

Przykłady zaimków z czasownikiem avere i zgodą z imiesłowem przeszłym

ZaimekVerbo avere + participioPrzykład
LoAvere + fattoHai fatto volontariato? Sì, l'ho fatto.
LaAvere + vistoAvete visto la mia amica? Sì, l'abbiamo vista.
LiAvere + chiamatoHa chiamato i pensionati? Sì, li ha chiamati.
LeAvere + lettoAvete letto le lettere? Sì, le abbiamo lette.

Ważne uwagi

  • Porozumienie imiesłowu z zaimkiem jest obowiązkowe w trzeciej osobie liczby pojedynczej i mnogiej.
  • W pierwszej i drugiej osobie liczby pojedynczej i mnogiej porozumienie jest opcjonalne. Na przykład można powiedzieć zarówno non mi hanno chiamato, jak i non mi hanno chiamata.
  • Użycie zaimków dopełnienia bliższego jest bardzo częste w codziennej komunikacji i tekstach pisanych, dlatego ich opanowanie jest kluczowe.

Różnice między polskim a włoskim w stosowaniu porozumienia

W języku polskim nie ma bezpośredniego odpowiednika porozumienia imiesłowu z zaimkiem dopełnienia bliższego. To oznacza, że w polskich czasach przeszłych nie zmienia się forma czasownika ze względu na rodzaj i liczbę dopełnienia, tylko co najwyżej ze względu na podmiot.

Warto zapamiętać kilka kluczowych włoskich zaimków dopełnienia bliższego:

  • Lo – jego, go (rodzaj męski, liczba pojedyncza)
  • La – ją, ją (rodzaj żeński, liczba pojedyncza)
  • Li – ich, je (rodzaj męski, liczba mnoga)
  • Le – je (rodzaj żeński, liczba mnoga)

W codziennych zwrotach przydatne są też wyrażenia takie jak:

  • L'ho fatto – zrobiłem to / zrobiłam to
  • Le abbiamo viste – widzieliśmy je (kobiety)
  • Li ha chiamati – zadzwonił do nich (mężczyźni lub grupa mieszana)

Napisane przez

Ta treść została zaprojektowana i sprawdzona przez zespół pedagogiczny coLanguage. O coLanguage

Profile Picture

Fabio Pirioni

licencjat z humanistyki

University of Udine

University_Logo

Ostatnia aktualizacja:

poniedziałek, 13/10/2025 14:17