Poznaj nieregularne formy imperatywu w języku włoskim, takie jak "va' / vai" (idź), "fa' / fai" (rób), "da' / dai" (daj), "sta' / stai" (zostań) i "dì'" (powiedz), oraz zasady ich stosowania przed samogłoskami i spółgłoskami.
Persona / Verbo (Osoba / Czasownik)Andare (iść)Fare (rób)Dare (Dawaj)Stare (Stare)Dire (Mów!)
Tu (Ty)Va’ / Vai! (Idź!)Fa’ / Fai! (Rób!)Da’ / Dai! (Da’ / Daj!)Sta’ / Stai! (Bądź / Bądź!)Dì’! (Mów!)
Noi (My)Andiamo! (Chodźmy!)Facciamo! (Róbmy!)Diamo! (Dajmy!)Stiamo! (Zostańmy!)Diciamo! (Mówmy!)
Voi (Wy)Andate! (Idźcie!)Fate! (Róbcie!)Date! (Date!)State! (Stań!)Dite! (Mówcie!)

Wyjątki!

  1. Również czasowniki essere i avere są nieregularne w trybie rozkazującym w formach tu, noi i voi: sii!, siamo!, siate! (essere); abbi!, abbiamo!, abbiate! (avere).
  2. 'Va', da', fa', sta' używa się, gdy następujące słowo zaczyna się na spółgłoskę. Gdy następne słowo zaczyna się na samogłoskę, do czasownika dodaje się na końcu "i": "fa' così" -> "fai attenzione".

Ćwiczenie 1: L'imperativo irregolare

Instrukcja: Wstaw poprawne słowo.

Pokaż tłumaczenie Pokaż odpowiedzi

Stai, diamo, Fai, facciamo, Abbiate, Va', sii, Sappi

1. Stare, tu:
... attento, sto dicendo cose molto importanti.
(Uważaj, mówię bardzo ważne rzeczy.)
2. Dare, noi:
Ragazzi, ... una mano all'altro team.
(Chłopaki, pomóżmy innemu zespołowi.)
3. Avere, voi:
... rispetto delle idee degli altri.
(Miej szacunek dla pomysłów innych.)
4. Fare, noi:
Ragazzi, ... il possibile per supportarci.
(Chłopaki, zróbmy wszystko, co możliwe, aby się wspierać.)
5. Essere, tu:
Per favore, ... collaborativo.
(Proszę, bądź współpracujący.)
6. Fare, tu:
... attenzione! Per favore.
(Uważaj! Proszę.)
7. Andare, tu:
... dal tuo collega e risolvete il problema.
(Idź do swojego kolegi i rozwiążcie problem.)
8. Sapere, tu:
... ascoltare, perché la comunicazione è fondamentale.
(Wiedź, jak słuchać, ponieważ komunikacja jest fundamentalna.)

Ćwiczenie 2: Wielokrotny wybór

Instrukcja: Wybierz poprawne zdanie spośród trzech propozycji, które zawiera poprawnie użyty nieregularny tryb rozkazujący. Zwróć uwagę na typowe błędy, takie jak niepoprawne użycie form „va'”, „da'”, „fa'”, „sta'” lub brak dodania „i” gdy czasownik poprzedza samogłoska.

1.
Formę „idz'” używa się przed słowem zaczynającym się na spółgłoskę, natomiast „do” zaczyna się na spółgłoskę, więc tutaj należy użyć formy „idź”.
"Idź" bez apostrofu nie jest poprawnym trybem rozkazującym; poprawny tryb to „idź” lub „idz'”.
2.
Forma „zwroc'” jest używana tylko przed słowami zaczynającymi się na spółgłoskę, dlatego tutaj jest błędna, ponieważ „uwagę” zaczyna się na samogłoskę.
Brakuje apostrofu w „zwroc'”, więc forma jest błędna.
3.
„Oddaj” z akcentem to czasownik w czasie teraźniejszym, nie tryb rozkazujący; poprawna forma rozkazująca to „oddaj” bez akcentu.
„Oddajesz” używa się, gdy następne słowo zaczyna się na samogłoskę. Tutaj „projekt” zaczyna się od spółgłoski, więc trzeba użyć „oddaj”.
4.
Brakuje litery „i” w „bądź” (forma „bądź”) – dlatego forma jest błędna.
„Jesteś” to czas teraźniejszy, a nie tryb rozkazujący, więc jest błędne jako rozkaz.

Nieregularne formy trybu rozkazującego w języku włoskim

Ta lekcja skupia się na imperativo irregolare – nieregularnych formach trybu rozkazującego w języku włoskim. Jest to poziom A2, odpowiedni dla osób, które już znają podstawy włoskiego i chcą wzbogacić swoje umiejętności komunikacyjne o wyrażanie poleceń i próśb.

Podstawowe informacje o trybie rozkazującym

Tryb rozkazujący służy do wydawania poleceń, zachęt lub zabronień. W tej lekcji poznasz szczególnie nieregularne formy rozkazujące czasowników: andare (iść), fare (robić), dare (dać), stare (zostać, czuć się) oraz dire (mówić).

Tablica form nieregularnych w trybie rozkazującym

Oto uproszczona tabela z formami rozkazującymi dla osób tu, noi i voi:

Osoba / CzasownikAndareFareDareStareDire
TuVa’ / Vai!Fa’ / Fai!Da’ / Dai!Sta’ / Stai!Dì’!
NoiAndiamo!Facciamo!Diamo!Stiamo!Diciamo!
VoiAndate!Fate!Date!State!Dite!

Wyjątki i ważne zasady

  • Większość czasowników nieregularnych zachowuje swoje nieregularności również w trybie rozkazującym.
  • Czasowniki essere (być) i avere (mieć) mają nieregularne formy: sii!, siamo!, siate! oraz abbi!, abbiamo!, abbiate!.
  • Formy skrócone va', da', fa', sta' używamy, gdy następujące słowo zaczyna się na spółgłoskę. Jeśli kolejny wyraz zaczyna się od samogłoski, do formy rozkazującej dodajemy „i”, np.: fai attenzione.

Praktyczne wskazówki w porównaniu z językiem polskim

Włoski tryb rozkazujący ma bardziej rozbudowane formy niż polski, który zwykle używa podstawowej formy czasownika. W języku włoskim ważne jest rozróżnienie między formami tu, noi i voi oraz stosowanie odpowiednich zakończeń, szczególnie w przypadku czasowników nieregularnych.

Przykładowe słowa i wyrażenia, które mogą pomóc w nauce:

  • Andare – iść: vai! (idź!), andiamo! (chodźmy!), andate! (idźcie!)
  • Fare – robić: fai! (rób!), facciamo! (róbmy!), fate! (róbcie!)
  • Dare – dać: dai! (daj!), diamo! (dajmy!), date! (dajcie!)
  • Stare – zostać / czuć się: stai! (zostań!), stiamo! (zostańmy!), state! (zostańcie!)
  • Dire – mówić: dì! (powiedz!), diciamo! (powiedzmy!), dite! (powiedzcie!)

Podczas nauki zwróć uwagę na kontekst i pierwszą literę wyrazu następującego po rozkazującym czasowniku, aby odpowiednio dobrać formę (np. „fa' così” kontra „fai attenzione”).

Napisane przez

Ta treść została zaprojektowana i sprawdzona przez zespół pedagogiczny coLanguage. O coLanguage

Profile Picture

Fabio Pirioni

licencjat z humanistyki

University of Udine

University_Logo

Ostatnia aktualizacja:

poniedziałek, 13/10/2025 19:02