10K+ studenci - 4.8/5
Ucz się z nauczycielem Materiały dydaktyczne wliczone Ćwicz rozmowę

W tej lekcji poznasz, jak tworzyć voltooid deelwoord z użyciem hebben i zijn, np. gewerkt, gelopen, oraz zasady dodawania -t lub -d, jak w gekookt czy verhuisd.
  1. Formuła: Osoba + hebben/zijn + voltooid deelwoord
  2. Gebruik van 'hebben' en 'zijn': 'Zijn' przy ruchu/zmianie, 'hebben' dla innych czasowników.
Vorming voltooid deelwoord (Tworzenie imiesłowu przeszłego)Type werkwoord (Rodzaj czasownika)Voorbeeld (Przykład)
Ge + stam + dAlgemene regel (zasada ogólna)Ik ben verhuisd (Przeprowadziłem się)
Wij hebben gewoond (My mieszkaliśmy)
Ge + stam + tWerkwoorden met een stam die eindigt op -t, -k, -f, -s, -c, -h, -p (Czasowniki z tematem zakończonym na -t, -k, -f, -s, -c, -h, -p)Jij hebt gekookt (Ty ugotowałeś)
Zij heeft gewacht (Ona czekała)
Stam + t/dWerkwoorden die beginnen met be-, er-, ge-, her- mis-, ont-, ver- (Czasowniki, które zaczynają się od be-, er-, ge-, her- mis-, ont-, ver-)Ik heb gebruikt (Użyłem)
Het is veranderd (Zmieniło się)

Wyjątki!

  1. Niektóre czasowniki mają nieregularny imiesłów bierny, taki jak geweest.
  2. Jeśli temat czasownika kończy się na jedną z spółgłosek w słowie softketchup (s, f, t, k, ch, p), wtedy imiesłów bierny otrzymuje -t; w przeciwnym razie otrzymuje -d.

Ćwiczenie 1: Het voltooid deelwoord met hebben/zijn

Instrukcja: Wstaw poprawne słowo.

Pokaż tłumaczenie Pokaż odpowiedzi

is, hebt, gebouwd, geleend, heb, zijn, gewacht, gesport, verstuurd, hebben, gepland, heeft, geopend, gegaan

1. Lenen:
Ik ... een boek van de bibliotheek ....
(Pożyczyłem książkę z biblioteki.)
2. Gaan:
Wij ... naar het ziekenhuis ....
(Poszliśmy do szpitala.)
3. Bouwen:
De school ... naast de bibliotheek ....
(Szkoła została zbudowana obok biblioteki.)
4. Wachten:
Zij ... lang op de bus ....
(Oni długo czekali na autobus.)
5. Openen:
Het postkantoor ... om acht uur ....
(Poczta jest otwarta o ósmej.)
6. Plannen:
Hij ... een afspraak in het ziekenhuis ....
(On umówił się na wizytę w szpitalu.)
7. Sporten:
Jij ... gisteren in de sportschool ....
(Ćwiczyłeś wczoraj na siłowni.)
8. Versturen:
Ik ... een brief ... bij het postkantoor.
(Wysłałem list na poczcie.)

Ćwiczenie 2: Wielokrotny wybór

Instrukcja: Wybierz poprawne rozwiązanie

1. Ik ______ gisteren tot laat in het kantoor gewerkt.

(Ja ______ wczoraj do późna w biurze pracowałem.)

2. Zij ______ vroeg naar huis gelopen omdat ze moe was.

(Ona ______ wcześnie do domu poszła, ponieważ była zmęczona.)

3. Wij ______ de brochure bij de dienst Toerisme opgehaald.

(My ______ odebraliśmy broszurę w biurze turystycznym.)

4. Hij ______ vorig jaar voor zijn werk naar Amsterdam verhuisd.

(On ______ przeprowadził się do Amsterdamu w zeszłym roku ze względu na pracę.)

5. Jullie ______ bij de balie de openingstijden van het museum gevraagd.

(Wy ______ zapytaliście o godziny otwarcia muzeum przy recepcji.)

6. De bus ______ laat bij het station aangekomen.

(Autobus ______ przyjechał późno na dworzec.)

Het voltooid deelwoord met hebben/zijn – Podsumowanie lekcji

W tej lekcji poznajesz zasady tworzenia i użycia voltooid deelwoord (imiesłowu czasu przeszłego) w języku niderlandzkim oraz dobór odpowiedniego czasownika posiłkowego „hebben” lub „zijn”. Materiał jest przeznaczony dla początkujących na poziomie A1 i zawiera proste, praktyczne reguły konstrukcji zdań w czasie przeszłym.

Tworzenie imiesłowu czasu przeszłego (voltooid deelwoord)

Imiesłów czasu przeszłego jest zwykle tworzony według wzoru: ge + rdzeń czasownika + t/d. Jednak występują wyjątki zależne od rodzaju czasownika:

  • Ogólna zasada: ge + rdzeń + d, np. „gewond” (mieszkać) – „Wij hebben gewoond”.
  • Czasowniki z rdzeniem kończącym się na: t, k, f, s, c, h, p – kończą się na -t, np. „gekookt” (gotować), „gewacht” (czekać).
  • Czasowniki rozpoczynające się od: be-, er-, ge-, her-, mis-, ont-, ver- tworzą imiesłów bez „ge-” na początku, ale dodają końcówkę -t lub -d, np. „gebruikt” (używać), „veranderd” (zmieniać się).

Używanie czasowników posiłkowych 'hebben' i 'zijn'

Imiesłów czasu przeszłego łączy się z czasownikiem posiłkowym, który w języku niderlandzkim przyjmuje formę hebben lub zijn.

  • 'Zijn': stosujemy z czasownikami, które wyrażają ruch, zmianę stanu lub położenia, np. „Ik ben verhuisd” (przeprowadziłem się), „Zij is gelopen” (poszła, biegła).
  • 'Hebben': używany z większością innych czasowników, np. „Wij hebben gewoond” (mieszkaliśmy), „Jullie hebben gevraagd” (zapytaliście).

Wybrane przykłady zdań

  • Ik heb gisteren tot laat in het kantoor gewerkt.
  • Zij is vroeg naar huis gelopen omdat ze moe was.
  • Wij hebben de brochure bij de dienst Toerisme opgehaald.
  • Hij is vorig jaar voor zijn werk naar Amsterdam verhuisd.
  • Jullie hebben bij de balie de openingstijden van het museum gevraagd.
  • De bus is laat bij het station aangekomen.

Różnice i przydatne zwroty między językiem niderlandzkim a polskim

W języku niderlandzkim stosowanie czasownika posiłkowego „zijn” i „hebben” do czasu przeszłego jest zwyczajowe i zależy od ruchu bądź zmiany stanu, co różni się od języka polskiego, gdzie używa się jednego czasu przeszłego bez takiego podziału. Ponadto w polskim nie ma odpowiednika prefiksu „ge-” w tworzeniu imiesłowów.

Przydatne słowa i zwroty:

  • verhuizen – przeprowadzać się
  • gebruiken – używać
  • wachten – czekać
  • lopen – chodzić, iść
  • hebben – mieć (używane jako czasownik posiłkowy)
  • zijn – być (używane jako czasownik posiłkowy przy ruchu/zmianie)
  • W polskim czas passado robiłem, w niderlandzkim Ik heb gedaan lub Ik ben gegaan w zależności od czasownika

Napisane przez

Ta treść została zaprojektowana i sprawdzona przez zespół pedagogiczny coLanguage. O coLanguage

Profile Picture

Kato De Paepe

Biznes i języki

KdG University of Applied Sciences and Arts Antwerp

University_Logo

Ostatnia aktualizacja:

czwartek, 17/07/2025 21:31