Lekcja omawia formowanie voltooid deelwoord w języku niderlandzkim z użyciem czasowników posiłkowych 'hebben' i 'zijn'. Zawiera zasady tworzenia imiesłowu przeszłego, wybór właściwego czasownika posiłkowego, wyjątki i prefiksy oraz różnice między językiem niderlandzkim a polskim.
- Formuła: Osoba + hebben/zijn + voltooid deelwoord
- Gebruik van 'hebben' en 'zijn': 'Zijn' przy ruchu/zmianie, 'hebben' dla innych czasowników.
| Vorming voltooid deelwoord (Tworzenie imiesłowu przeszłego) | Type werkwoord (Rodzaj czasownika) | Voorbeeld (Przykład) |
|---|---|---|
| Ge + stam + d | Algemene regel (zasada ogólna) | Ik ben verhuisd (Przeprowadziłem się) Wij hebben gewoond (My mieszkaliśmy) |
| Ge + stam + t | Werkwoorden met een stam die eindigt op -t, -k, -f, -s, -c, -h, -p (Czasowniki z tematem zakończonym na -t, -k, -f, -s, -c, -h, -p) | Jij hebt gekookt (Ty ugotowałeś) Zij heeft gewacht (Ona czekała) |
| Stam + t/d | Werkwoorden die beginnen met be-, er-, ge-, her- mis-, ont-, ver- (Czasowniki, które zaczynają się od be-, er-, ge-, her- mis-, ont-, ver-) | Ik heb gebruikt (Użyłem) Het is veranderd (Zmieniło się) |
Wyjątki!
- Niektóre czasowniki mają nieregularny imiesłów bierny, taki jak geweest.
- Jeśli temat czasownika kończy się na jedną z spółgłosek w słowie softketchup (s, f, t, k, ch, p), wtedy imiesłów bierny otrzymuje -t; w przeciwnym razie otrzymuje -d.
Ćwiczenie 1: Het voltooid deelwoord met hebben/zijn
Instrukcja: Wstaw poprawne słowo.
is, hebt, gebouwd, geleend, heb, zijn, gewacht, gesport, verstuurd, hebben, gepland, heeft, geopend, gegaan
Ćwiczenie 2: Wielokrotny wybór
Instrukcja: Wybierz poprawne rozwiązanie
1. Ik ______ gisteren tot laat in het kantoor gewerkt.
(Ja ______ wczoraj do późna w biurze pracowałem.)2. Zij ______ vroeg naar huis gelopen omdat ze moe was.
(Ona ______ wcześnie do domu poszła, ponieważ była zmęczona.)3. Wij ______ de brochure bij de dienst Toerisme opgehaald.
(My ______ odebraliśmy broszurę w biurze turystycznym.)4. Hij ______ vorig jaar voor zijn werk naar Amsterdam verhuisd.
(On ______ przeprowadził się do Amsterdamu w zeszłym roku ze względu na pracę.)5. Jullie ______ bij de balie de openingstijden van het museum gevraagd.
(Wy ______ zapytaliście o godziny otwarcia muzeum przy recepcji.)6. De bus ______ laat bij het station aangekomen.
(Autobus ______ przyjechał późno na dworzec.)
