In deze les leer je hoe Duitse voorzetsels en bepaalde lidwoorden in de datief samensmelten tot vormen zoals "am" (an + dem) en "zur" (zu + der), bijvoorbeeld "Der Staubsauger ist am Herd" en "Die Frau geht zur Reparatur".
  1. De vrouwelijke datiefvorm der versmelt alleen met de voorzetsel tot (zu+der = zur), bij andere voorzetsels blijven lidwoord en voorzetsel gescheiden.
Präposition + Artikel (voorzetsel + lidwoord)Beispiel (Voorbeeld)
an + dem = amDer Staubsauger ist am Herd. (De stofzuiger is aan de fornuis.)
an + das = ansIch stelle mich ans Bügeleisen.  (Ik ga ans strijkijzer staan.)
bei + dem = beimDie Reparatur ist beim Hausmann. (De reparatie is bij de huisman.)
in + dem = imDas Glas steht im Kühlschrank. (Het glas staat in de koelkast.)
in + das = insIch bringe die Mikrowelle ins Haus. (Ik breng de magnetron in het huis.)
von + dem = vomDas Problem kommt vom Herd. (Het probleem komt van het fornuis.)
zu + dem = zumDer Hausmann geht zum Trockner. (De huisman gaat naar de droger.)
zu + der = zurDie Hausfrau geht zur Reparatur. (De huisvrouw gaat naar de reparatie.)

Uitzonderingen!

  1. De voorzetsel mit versmelt niet met het lidwoord.

Oefening 1: Samentrekking van voorzetsel en lidwoord in de datief

Instructie: Vul het juiste woord in.

Toon vertaling Toon antwoorden

am, in der, zum, mit dem, vom, im

1. Zu:
Ich gehe ... Trockner.
(Ich gehe zum Trockner.)
2. Zu:
Ich gehe ... Herd, um zu kochen.
(Ich gehe zum Herd, um zu kochen.)
3. Mit:
Der Hausmann arbeitet ... Ofen.
(Der Hausmann arbeitet mit dem Ofen.)
4. In:
Das Glas ist ... Kühlschrank.
(Das Glas ist im Kühlschrank.)
5. An:
Der Staubsauger steht ... Herd.
(Der Staubsauger steht am Herd.)
6. Von:
Das Problem kommt ... Herd.
(Das Problem kommt vom Herd.)
7. In:
Die Wäsche trocknet ... Waschmaschine.
(Die Wäsche trocknet in der Waschmaschine.)
8. In:
Der Löffel liegt ... Besteckkasten.
(Der Löffel liegt im Besteckkasten.)

Oefening 2: Dialoog voltooiing

Instructie: Voltooi de dialoog met de juiste oplossing

1. Ich stelle den Toaster _______ Kühlschrank.

( Ik zet de broodrooster _______ koelkast.)

2. Der Staubsauger steht _______ Schrank.

( De stofzuiger staat _______ kast.)

3. Die Lampe hängt _______ Tisch.

( De lamp hangt _______ tafel.)

4. Die Frau geht _______ Waschmaschine.

( De vrouw gaat _______ wasmachine.)

5. Ich repariere das Radio _______ Technikraum.

( Ik repareer de radio _______ technieklokaal.)

6. Das Geschirr spült die Hausfrau _______ Spülmaschine.

( De vaat wordt door de huisvrouw _______ vaatwasser gewassen.)

Verschmelzung von Präposition und Artikel im Dativ

In deze les behandelen we hoe bepaalde voorzetsels in het Duits samensmelten met het lidwoord in de datiefvorm. Dit fenomeen wordt vaak gebruikt in het dagelijks taalgebruik en maakt zinnen vloeiender en natuurlijker.

Wat leer je in deze les?

Je leert hoe bepaalde voorzetsels zoals an, bei, in, von en zu samen één woord vormen met het bepaald lidwoord in de datief, zoals bijvoorbeeld am (an + dem) of zum (zu + dem). Dit gebeurt alleen bij mannelijke en onzijdige zelfstandig naamwoorden in de datief, en bij het vrouwelijke lidwoord der enkel met het voorzetsel zu.

Belangrijke verschmelzingen en voorbeelden

  • an + dem = am
    Voorbeeld: Der Staubsauger ist am Herd.
  • bei + dem = beim
    Voorbeeld: Die Reparatur ist beim Hausmann.
  • in + dem = im
    Voorbeeld: Das Glas steht im Kühlschrank.
  • von + dem = vom
    Voorbeeld: Das Problem kommt vom Herd.
  • zu + dem = zum
    Voorbeeld: Der Hausmann geht zum Trockner.
  • zu + der = zur
    Voorbeeld: Die Hausfrau geht zur Reparatur.

Wat gebeurt er niet?

Niet alle voorzetsels versmelten met het lidwoord. Het voorzetsel mit blijft bijvoorbeeld altijd apart van het lidwoord: mit der.

Opmerkingen over het Nederlands en Duits

In het Nederlands smelten voorzetsels en lidwoorden normaal gesproken niet tot één woord. Bijvoorbeeld het Nederlandse "aan de" wordt in het Duits soms am. Het is belangrijk om deze vaste vormen te onthouden omdat ze veel voorkomen en het spreken natuurlijker maken. Bovendien heeft het Duits verschillende datiefvormen die het Nederlands niet kent, dus focus vooral op het herkennen van de juiste combinatie van voorzetsel en lidwoord.

Handige uitdrukkingen om te onthouden zijn bijvoorbeeld:

  • am Herd - bij het fornuis
  • beim Hausmann - bij de klusjesman
  • im Kühlschrank - in de koelkast
  • vom Herd - van het fornuis
  • zum Trockner - naar de droger
  • zur Reparatur - naar de reparatie

Geschreven door

Deze inhoud is ontworpen en beoordeeld door het coLanguage pedagogisch team. Over coLanguage

Profile Picture

Sophie Schmidt

Internationaal administratief management

Würzburger Dolmetscherschule

University_Logo

Laatst bijgewerkt:

donderdag, 17/07/2025 22:52